مقایسه دیدگاه ابن سینا و ج.ا.مور درباره واقع گرایی و روش شهودگرایی در اخلاق

در این نوشتار آراء ابن سینا و جرج ادوارد مور در زمینه ی اخلاق واقع گرا و ضمن بحث درباره ی روش شهودگرایی در تشخیص خاصه های اخلاقی تبیین و مقایسه می شود. واقع گرایی در اخلاق به معنای عینیت پذیری گزاره های اخلاقی است و از این رو خاصه های اخلاقی شهود پذیرند. مسیله ی اصلی تحقیق صورت بندی آراء ابن سینا ضمن اصول واقع گرایی و روش شهودگرایی است، این که آیا گزاره های اخلاقی ذیل آراء مشهوره از همان اصولی تبعیت می کنند که مور آن ها را در مبحث واقع گرایی در اخلاق مطرح کرده است و این که چگونه می توان آن ها را شهود کرد. واقع گرایی اخلاقی نزد مور بر اساس شهودگرایی خاصه های اخلاقی نظیر خوب و بد است، اموری که غیرقابل تحویل به امور طبیعی یا مابعدالطبیعی است. نزد ابن سینا واقع گرایی اخلاقی بر اساس نفس الامری بودن محمول های اخلاقی نظیر حسن و قبیح تعریف و قابل شهود می شود. در این نگرش حسن و قبیح برای نفس، به عنوان موجودی که اعتلا و سعادت آن امری واقعی است، تبیین شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که نزد مور ارتباط میان موضوعات اخلاقی و محمول هایی نظیر خوب و بد امری شهودی است که آنرا ارتباط خوب با بیشترین خیر ممکن تعریف کرده است و این تلازم و درک آن مستلزم تامل و بلوغ عقلی فاعل اخلاقی است. نزد ابن سینا ارتباط میان موضوعات اخلاقی و محمول های اخلاقی نظیر حسن و قبیح بر اساس شهرت گزاره های اخلاقی و شهود عقلاء قوم تبیین شده است.