بررسی نقش فرهنگ بوم شناختی در افزایش توانمندی حفاظت از محیط زیست جامعه روستایی (مطالعه موردی: روستاهای استان مازندران)

مساله مسیولیت پذیری اجتماعی برای حفظ محیط زیست در تمام سطوح و اقشار جامعه، موضوعی است که در بند 14 سیاست کلی محیط زیست جمهوری اسلامی ایران به صراحت مورد تاکید قرار گرفته است و روستاییان نیز به عنوان عمده استفاده کنندگان از منابع محیطی، مستثنی از این امر نیستند. هدف از انجام تحقیق، بررسی نقش فرهنگ بوم شناختی در افزایش توانمندی حفاظت از محیط زیست در جامعه روستایی است. روش تحقیق در پژوهش حاضر پیمایش است. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای30 روستا و حجم نمونه به تعداد 500 تعیین شدند. داده های مورد نیاز تحقیق از طریق ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. طبق یافته ها، میزان توانمندی جامعه روستایی در حفاظت از محیط زیست در سطح متوسط قرار داشت. تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که آگاهی از شدت خطر و ارزش های محیط زیستی بیشترین تاثیر را روی خرده مولفه های توانمندی حفاظت یعنی خودکارآمدی و اثربخشی داشته اند. در حالی که در خرده مولفه ی هزینه های اقدام علاوه براین دو متغیر، باورهای دینی نیز تاثیر داشته است. مدل گام به گام در تحلیل رگرسیون نشان داد که در بین مولفه های فرهنگ بوم شناختی، آگاهی از شدت خطر بیشترین تاثیر را روی توانمندی حفاظت جامعه روستایی داشته است. مدل سازی ساختاری نیز تاثیر فرهنگ بوم شناختی بر توانمندی حفاظت از محیط زیست روستا را تایید کرده است.