بن مایه ی ترس از مرگ یا اضطراب اگزیستانسیال در رمان درخت انجیر معابد

عتقاد به خرافه و فراواقعیت و نیز تنهایی که موجب اضطراب و ترس، به ویژه اضطراب اگزیستانسیالیستی می شود، از بن مایه های بنیادین رمان های اجتماعی فارسی است. رمان درخت انجیر معابد احمد محمود که تقریبا تمام ساختار آن بر اساس همین بن مایه؛ یعنی باور به خرافه و فراواقعیت و نیز انزوای وجود بنا شده است؛ بستر مناسبی برای واکاوی این مهم؛ به ویژه اضطراب اگزیستانسیالیستی است. در این جستار با استفاده از روش تحلیلی توصیفی و رویکرد اگزیستانسیالیستی کوشیدیم تا ترس از مرگ را به عنوان یکی از مولفه های چهارگانه ی اضطراب و ترس اگزیستانسیالیستی در این رمان واکاویم و نشان دهیم ترس از مرگ یکی از مولفه های پربسامدی است که در کنش های سه شخصیت اصلی آن: فرامرز، فرزانه و تاج الملوک تبلور می یابد. در نهایت به این نتیجه رسیدیم که این رمان اجتماعی نه تنها واقعیت های جامعه ی ایرانی را تا حدودی بازنمایی می کند؛ بلکه ترس و اضطراب اگزیستانسیالیستی بن-مایه ای بنیادی است که در شریان های تک تک شخصیت های اصلی رمان و کنش های هر یک ساری و جاری است.