درهم تنیدگی مشروعیت (حقانیت) و مقبولیت در حکومت اسلامی در نظریه شهید صدر

شهید صدر در خصوص نقش مردم در حکومت اسلامی بیان خاصی دارند که متفاوت از سایرین است. هدف از این نوشتار نیز ارایه تحلیلی نو از اندیشه سیاسی شهید صدر در خصوص مشروعیت در حکومت اسلامی است. سوال اصلی این تحقیق این است که طبق نظریه شهید صدر، در نظام مردم‌سالاری دینی نحوه اجتماع مشروعیت (حقانیت) و مقبولیت چگونه خواهد بود. در این مقاله برای جواب این سوال، از روش‌های تلفیقی استفاده شده؛ در کاوش اصل نظریه شهید صدر، از روش کتاب‌خانه‌ای، در تحلیل نظریه شهید صدر از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. از دیدگاه شهید صدر، اساسا حکومت اسلامی امکان تحقق ندارد، مگر آن‌که عصمت آن تامین شود و عصمت در زمان معصوم7 مستقیما از طرف خداوند تامین می‌شود و در زمان غیبت: 1. با نظارت‌های مردم و نخبگان نسبت به هم‌دیگر و نسبت به ولی فقیه. 2. مشورت (داشتن روحیه مشورت‌خواهی از طرف امام و ارایه مشورت از طرف مردم) و 3. بیعت مردم و نخبگان با ولی فقیه تامین می‌شود که شهید صدر از آن به «جو عصمت» نام می‌برد. زمانی حکومت اسلامی میسر است که جو عصمت ولی فقیه تامین شود و این تنها در صورتی امکان دارد که مشارکت مردم به حداکثر خود برسد. لذا اساس حکومت ولی فقیه با مشارکت اکثر مردم پیوند ناگسستنی دارد و در این بیان مشروعیت و مقبولیت درهم تنیده است.