اثر پیش تیمار بذر گیاه اسفرزه (Plantago ovata) با سالیسیلیک اسید بر پاسخ های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاهچه ها به تنش شوری

سالیسیلیک اسید به عنوان یک مولکول سیگنال تاثیرگذار در پاسخ های گیاهان به تنش های محیطی شناخته شده است. در این پژوهش، اثرات به کار بردن سالیسیلیک اسید به صورت پیش تیمار بذرهای گیاه اسفرزه بر میزان رشد گیاهچه ها، میزان رنگیزه های فتوسنتزی، میزان پروتیین ها و اسیدهای آمینه و تجمع قندهای محلول و نشاسته در پاسخ به تنش شوری بررسی شد. بذرهای گیاه اسفرزه پس از پیش تیمار با غلظت های صفر و 500 میکرومولار سالیسیلیک اسید برای مدت 24 ساعت، در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ولایت ایرانشهر در سال 1398 کاشته شد و گیاهچه های حاصل در فواصل زمانی سه روزه و به مدت 20 روز، در قالب طرح فاکتوریل در معرض غلظت های صفر، 25، 50، 100، 150 و 300 میلی مولار نمک سدیم کلرید قرار گرفتند. میزان رشد گیاهچه ها، میزان رنگیزه های فتوسنتزی شامل کلروفیل ها و کاروتنویید، غلظت پروتیین ها و همچنین میزان تجمع قندهای محلول و نشاسته در طول تنش شوری به شدت کاهش پیدا کردند. بااین حال، میزان تجمع آمینواسیدهای آزاد و پرولین در پاسخ به نمک افزایش یافت. تیمار سالیسیلیک اسید سبب بهبود طول بخش هوایی، افزایش میزان رنگیزه ها، کاهش میزان آمینواسیدها و افزایش تجمع پروتیین ها و پرولین شد. علاوه براین، افزایش میزان قندهای غیر احیایی و نشاسته که با عدم تغییر و یا کاهش غلظت قندهای احیایی در سطوح بالای شوری همراه است، در پاسخ به سالیسیلیک اسید روی داد. این نتایج نشان می دهد که پرایمینگ بذر ها با سالیسیلیک اسید پیش از کشت می تواند تحمل گیاه را در برابر تنش شوری از طریق تجمع قندهای غیر احیایی و پرولین و در نتیجه حفظ فشار تورگور سلول ها افزایش دهد.