تاثیر اجتماع یادگیری معلمان بر بهبود تلفیق فناوری آنها در کلاس درس

پیشینه و اهداف:

  مهارت تلفیق فناوری در کلاس درس جزء صلاحیت های ضروری معلمان در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات محسوب می شود و تحقق استانداردهای جدید یادگیری و برآورده شدن نیازهای یادگیرندگان در قرن حاضر در گروی این صلاحیت است. از مهم ترین مسایل و چالش های موجود در این زمینه، پایین بودن دانش، مهارت و نگرش معلمان در دست بابی به سطح مطلوب تلفیق فناوری در کلاس درس ذکر شده است. این مساله مانع بهره گیری از قابلیت های فناوری در راستای افزایش کیفیت فرایند یاددهی-یادگیری و  نیز برآورده شدن نیازهای جامعه جهانی می شود. لذا ضرورت دارد  تا روش ها و راهبردهای توانمندسازی معلمان در این زمینه و بهبود سطح تلفیق فناوری آنها در کلاس درس مورد بررسی قرار گیرد. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر اجتماع یادگیری به عنوان یک راهبرد یادگیری بر بهبود صلاحیت معلمان متوسطه در زمینه تلفیق فناوری آنها در کلاس درس انجام شد.

این پژوهش از نوع آمیخته با طرح متوالی تبیینی انجام شد. در بخش کمی از روش نیمه آزمایشی و استفاده از پیش آزمون پس آزمون با گروه آزمایش و گواه و در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون استفاده شد. در اجرای پژوهش، دانش و مهارت های مربوط به تلفیق فناوری در کلاس درس در گروه آزمایش از طریق اجتماع یادگیری و در گروه گواه، به طور فردی ارایه شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان مرد شاغل در مقطع متوسطه اول ناحیه 2 شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 97-98، به تعداد 310 نفر بود که  تعداد 30 معلم از جامعه آماری به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند که 15 نفر آنها به صورت جای گذاری تصادفی در گروه آزمایش و 15 نفر دیگر در گروه گواه قرار گرفتند. در بخش کیفی نیز تمام 15مشارکت کننده در گروه آزمایش به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. ابزار جمع آوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختارمند و در بخش کمی پرسش نامه محقق ساخته بود که در 50 گویه تدوین شد. روایی پرسش نامه با استفاده از نظر متخصصان تایید و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ 97/0 به دست آمد. در اجرای پژوهش نیز از الگوی طراحی اجتماع یادگیری مومنی راد (1399) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس از طریق نرم افزار SPSS و نیز کدگذاری باز با استفاده از نرم افزار MAXQDA انجام شد.

نتایج نشان داد اجتماع یادگیری معلمان بر دانش تلفیق فناوری آنها (01/0>002/0=p و 465/3=F)؛ نگرش معلمان نسبت به تلفیق فناوری، (05/0>016/0=p و 698/6=F)؛ و نیز کاربرد فناوری در کلاس درس توسط معلمان (05/0>012/0=p و 358/7=F)، تاثیر مثبت دارد و باعث افزایش دانش، نگرش و مهارت معلمان در تلفیق فناوری در کلاس درس می شود. همچنین تحلیل داده های کیفی از طریق کدگذاری باز منجر به استخراج شش مضمون اصلی شامل جستجوگری؛ حمایت گری؛ خودارزیابی؛ توسعه شناخت نظری و عملی؛ جسارت یادگیری؛ و هم افزایی شد که به عنوان دلایل تاثیر اجتماع یادگیری بر تلفیق فناوری از دیدگاه معلمان شناسایی شد.

با توجه به یافته های پژوهش، می توان گفت اجتماع یادگیری در راستای افزایش دانش، نگرش و مهارت تلفیق فناوری معلمان در کلاس درس یک عامل موثر و حمایتی است و توانایی معلمان در بهره گیری از فناوری را بهبود می بخشد. این امر می تواند علاوه بر رشد حرفه ای معلمان، زمینه ساز افزایش یادگیری دانش آموزان در کلاس درس شود. بنابراین با تشکیل اجتماع های یادگیری معلمان و حمایت و پشتیبانی از آن می توان رشد و توسعه صلاحیت های حرفه ای معلمان در زمینه تلفیق فناوری در برنامه درسی را افزایش داد.