الزامات کشف حقیقت در دادرسی های جامعه اداری

دادرسی اداری به عنوان یکی از مهم ترین اقسام دادرسی در هر نظام حقوقی با آزادی های فردی در ارتباط است. بدین سان، در کنار فصل خصومت و تحقق عدالت، کشف حقیقت یکی از مهم ترین اهداف دادرسی اداری محسوب می شود. کشف حقیقت که به معنای فرایند اقناع وجدان قاضی در دستیابی به واقعیت پرونده ها است، از مهم ترین چالش ها و مسایل در دادرسی اداری است؛ زیرا فرایند کشف آن به سادگی امکان پذیر نیست. بر این اساس، چنان چه هدف غایی دادرسی اداری کشف حقیقت باشد، باید ویژگی ها و الزاماتی را شامل شود. این تحقیق با روش مطالعه ای- کتابخانه ای به الزامات کشف حقیقت دردادرسی های جامعه اداری پرداخته است. بر این اساس، نظام دادرسی با ویژگی هایی چون اصل علنی بودن رسیدگی، اصل تخصص و تناظر و الزاماتی چون تحقق موازین دادرسی منصفانه، حق داشتن وکیل، رسیدگی دو مرحله ای، اصل الزام ارایه دلیل، اصل شفافیت و اصل مستدل و مستند بودن آرای صادره از مراجع اداری می تواند فرایند کشف حقیقت را برای دادرسان تسهیل کند. نتایج حاکی است دادرسان نمی توانند برای کشف حقیقت به شیوه های متوسل شوند که خارج از موازین قانون است. هر زمانی که در جمع آوری دلیل، مفاد قانون و بر اساس آن، حقوق و آزادی های اساسی افراد رعایت شود، تحصیل دلیل مشروع و قانونی خواهد بود، ولی چنان چه، در راه تحصیل دلیل، قواعد قانونی نقض شود، کسب دلیل، نا مشروع و غیرقانونی خواهد بود. لذا، صرف قانونی بودن تحصیل دلیل یا مشروع بودن نظام دلایل قانونی برای ارایه در محضر دادگاه کافی نیست؛ زیرا دلیل باید به شیوه قانونی به دست آمده باشد.