بازخوانی اصول و مفاهیم زیبایی و انگاره ی زیباسازی شهر از منظر حکمت اسلامی

زیبایی به مثابه کیفیتی ازلی و برآمده از حقیقتی همیشگی، جزیی از خمیرمایه و سرشت پاک آدمیان بوده و هست. زیباسازی اما به فرآیندی اطلاق می شود که تلاشی است برای همانند کردن محیط پیرامون به آن کیفیت دست نیافتنی و گمشده ای که انسان هبوط یافته، همواره در جستجوی آن است. به این معنا، برداشتی که در اسلام از زیبایی ها و مصادیق زیبایی در جهان مادی وجود دارد، همواره اشارتی است به آن بعد پنهان و آن حقیقت از ازل موجود. زیباسازی شهری در برداشت های معاصری که از آن صورت گرفته است، بهره مندی از پارهای کیفیت های ظاهری را متضمن تحقق امر زیبایی پنداشته است. حرکت از معماری و شهرسازی مبتنی بر سبک های برآمده از حکمت و معانی والا، به تدریج تبدیل به نوعی فرمگرایی و تقلید و بازتولید فرمها، و ترکیب و التقاط روش های گوناگون شکل دادن به محیط انسان ساخت شده است. از همین رو، گرته برداری از روش های به کاررفته در فرآیندهای زیباسازی، می تواند به خلق زیبایی منجر نگردد و طرحواره ای ناموزون و ناپایدار را شکل دهد که دوام و ماندگاری برایش متصور نیست و دیر نمی پاید. در این مقاله کوشش شده تا ضمن تبیین مفهومی زیبایی و زیبایی حقیقی، فرآیند درک و خلق زیبایی، از منظر آنچه در شهرهای سنتی اسلامی، از جزء به کل، از پایین به بالا و از خرد به کلان بر مبنای سرشت کمال جوی انسان و کاربست صفات و ویژگی های زیبای مطلق، شکل می گرفته و حاصل آن موجودیت زیبای شهری یکپارچه بوده است، مورد توجهی دوباره قرار گیرد و بایدهای زیباسازی شهری و عوامل ادراک زیبایی از نگاه اسلام در قالبی موجز مدون و ارایه گردد و از این رهگذار بازتعریفی از جریان زیباسازی شهری در شهرهای اسلامی حاصل آید.