تحلیل دو اثر از سلطان محمد در شاهنامه ی طهماسبی به روش نشانه شناسی اجتماعی تصویر
نگاره های سلطان محمد، استاد برجسته مکتب تبریز دوم، همگی به لحاظ بصری دیدنی و ستودنی است. پژوهندگان بسیاری این نگاره ها را از جهت فرم و تکنیک های اجرایی، با نگاه زیبایی شناختی یا با تمرکز بر وجوه عرفانی بررسی کرده اند؛ ولی درباره جهان بینی و عمق نگاه فرهنگی و اجتماعی سلطان محمد کمتر سخن رفته است. در این پژوهش، با انتخاب دو اثر از سلطان محمد نگارگر که حاوی تصویرسازی هایی از دیوان نیز است، دلالت های معنایی تفسیر شده است. هدف از این تحقیق خوانش سویههای اجتماعی نشانه های بصری، براساس رویکرد نشانه شناسی اجتماعی است؛ الگویی که برمبنای آن ترکیببندی، رنگ و خط، حرکات، حجمها و شمایل در راستای تفسیر دلالتهای معنایی به کار گرفته میشود و نیز به اوضاع اجتماعی و شرایط تاریخی خارج از متن تصویر توجه می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد سلطان محمد تبریزی در تصویرسازی های خود از دو داستان در بخش اسطورهای شاهنامه که دیوان نیز در آن حضور پررنگی دارند، در عین بازنمایی تقابل خود و دیگری، استقلال رای خویش را به نمایش گذاشته و با رد سرکوب «دیگری»، آثارش را به خردهروایتی در تقابل با گفتمان مسلط روزگار خود، مبنی بر یکسانسازی فرهنگی، تبدیل کرده است.
سلطان محمد ، دیو ، دیگری ، نشانهشناسی اجتماعی ، عصر صفوی
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.