ارزیابی و تحلیل شاخص های بهره وری آب محصولات زراعی به روش آبیاری سنتی و نوین (مطالعه ی موردی: دشت تجن مازندران)

در مطالعه حاضر به بررسی بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب پنج محصول زراعی (گندم، ذرت دانه ای، ذرت علوفه ای، جو و یونجه) در دشت تجن واقع در استان مازندران پرداخته شد. شاخص عملکرد محصول به ازای آب مصرفی (CPD)، درآمد ناخالص به ازای آب مصرفی (BPD) و درآمد خالص به ازای آب مصرفی (NBPD) برای محاسبه بهره وری آب محصولات براساس دو روش آبیاری سنتی و نوین در سال زراعی 99-1398 مورد ارزیابی قرار گرفت. طبق نتایج مشخص شد که در هر دو روش آبیاری بیشترین مقدار عملکرد و CPD مربوط به ذرت علوفه ای بوده است و عملکرد ذرت علوفه ای در روش آبیاری نوین (33/8تن در هکتار) بیشتر از روش آبیاری سنتی (30/2 تن در هکتار) بوده است. هم چنین مقدار CPD مربوط به ذرت علوفه ای در روش آبیاری نوین (22/6 کیلوگرم بر مترمکعب) بیشتر از روش آبیاری سنتی (5/7 کیلوگرم بر مترمکعب) بوده است. محصول جو دارای کمترین مقدار عملکرد در هر دو روش آبیاری سنتی (3/9 تن در هکتار) و نوین (4/7 تن در هکتار) بوده است. مقدار NBPD محصول جو در روش آبیاری سنتی (457 تومان بر مترمکعب) و ذرت علوفه ای در روش آبیاری نوین (652/3 تومان بر مترمکعب) دارای کمترین مقدار بود. طبق نتایج مشخص شد که بهره وری آب در شیوه های آبیاری نوین به طور معنیداری بیشتر از روش آبیاری سنتی بود. بنابراین با توجه به شرایط موجود و صرفه جویی در مصرف آب، بهتر است در کشت محصولات از روش آبیاری نوین استفاده بیشتری شود و هم چنین کشت جو با استفاده از آبیاری سنتی انجام نشود.