پهنه بندی زراعی- بوم شناختی کشت اسفرزه (Plantago ovata) در منطقه سیستان با استفاده از مدل بولین و تحلیل سلسله مراتبی

منطقه سیستان با محدودیت های فراوانی در بخش آب و خاک مناسب برای کشاورزی مواجه است. کشت گیاهان دارویی از جمله کشت گیاه اسفرزه با نیاز رطوبتی اندک و مقاومت بالا به خشکی و ارزش افزوده بالا از راهکارهای مهم مقابله با محدودیت های متعدد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی در منطقه سیستان است. این مطالعه با هدف پهنه بندی زراعی- بوم شناختی گیاه اسفرزه در راستای شناسایی مناطق مستعد کشت این گیاه در منطقه سیستان با استفاده از تکنیک آنالیز مکانی انجام گرفت. برای انجام این مطالعه از لایه های اقلیمی، توپوگرافی و هیدرولوژی منطقه استفاده شد. برای انجام پهنه بندی نواحی مستعد کشت، از روش سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در قالب مدل های بولین و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. در این مطالعه با استفاده از نرم افزار Arc/GIS 10 نقشه های هم ارزش تهیه شده، و سپس ماتریس دو به دو هر یک از لایه ها به ترتیب اهمیت در نرم افزار Idrisi ترسیم و میزان اهمیت هر یک از عناصر مشخص گردید. در نهایت با تلفیق نقشه ها در محیط Arc/GIS 10 نقشه نهایی استخراج شد. نتایج مطالعه نشان داد که غالب نواحی منطقه زابل جهت کشت اسفرزه از پتانسیل مناسبی برخوردار است. با این حال، بخش هایی شمال غربی و قسمت محدودی از جنوب غربی و شمال شرقی و به طور پراکنده قسمت هایی از غرب و جنوب غربی و قسمت محدودی از شمال شرقی فاقد استعداد کشت اسفرزه است. هم چنین مدل بولین به دلیل دقت بالا و توجه به محدودیت در این منطقه، نتایج بهتری را نسبت به مدل AHP ارایه می دهد.