واکنش های فیزیولوژیکی و زراعی ارقام مختلف کینوا (Chenopodium quinoa Willd) به هیدروپرایمینگ در شرایط تنش خشکی

آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1398 در مزرعه پژوهشی ایستگاه تحقیقات پسته دامغان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح 100 (شاهد)، 75 و 50 درصد براساس نیاز آبی گیاه به عنوان عامل اصلی، رقم در سه سطح Titicaca، Q26 و Q29 و پرایمینگ در دو سطح عدم پرایمینگ و هیدروپرایمینگ به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند که به صورت فاکتوریل در تیمار فرعی خرد شدند. تنش خشکی شدید سبب کاهش شاخص پایداری غشاء برگ (2/21 درصد)، مقدار کلروفیل (38/7 درصد)، محتوای نسبی آب برگ (13/1 درصد)، وزن هزار دانه (18/2 درصد)، تعداد پانیکول در بوته (27/5 درصد)، تعداد دانه در پانیکول (7/71 درصد) و عملکرد دانه (40/4 درصد) گردید. استفاده از هیدروپرایمینگ موجب افزایش شاخص پایداری غشاء (55/3 درصد)، مقدار کلروفیل برگ (16/7 درصد)، وزن هزار دانه (5/31 درصد) و نیز تعداد پانیکول در بوته (15/3 درصد) شد. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان شامل کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز برگ در شرایط تنش 50 درصد نیاز آبی نسبت به شاهد به ترتیب 139/5 درصد و 42/5 درصد افزایش یافت. تنش خشکی هم چنین موجب افزایش درصد پروتیین بذر و نیز کاهش عملکرد دانه در کینوا گردید. در شرایط تنش خشکی، بین سه رقم مورد بررسی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. رقم Titicaca نسبت به سایر ارقام به خشکی مقاوم تر بود و در منطقه دامغان کشت این رقم پیشنهاد می گردد. بر اساس نتایج این پژوهش، کاربرد هیدروپرایمینگ در جهت بهبود صفات فیزیولوژیک در گیاه کینوا در شرایط تنش خشکی پیشنهاد می شود.