بررسی دیدگاه صدرالمتالهین در تبیین سازگاری علم الهی و اختیار انسان

دیدگاه ها در باب رابطه علم پیشین الهی و اختیار انسان، از تنوع قابل توجهی برخوردار است و از نفی علم پیشین از خداوند تا نفی اختیار را شامل می شود. غالب فیلسوفان اسلامی، با تبیین های مختلف، به اثبات سازگاری این دو اهتمام داشته اند. بنابراین مسیله این پژوهش کشف رویکرد صدرایی درخصوص این موضوع بر اساس مبانی هستی شناختی و جهان شناختی است، که پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل و تطبیق و استفاده از داده های کتابخانه‏ای انجام گرفته، به بررسی تحلیلی آثار صدرالمتالهین در این موضوع پرداخته است و با مقایسه فقرات مکتوب در این موضوع، به تطور در دیدگاه ملاصدرا تمرکز نموده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که صدرالمتالهین در آثار مختلف و برحسب مبانی هستی شناختی و انسان شناختی، به سه رویکرد متفاوت در تبیین سازگاری اختیار انسان و علم پیشین الهی دلالت نموده است. رای نهایی صدرالمتالهین، مطابق با نگرش نهایی او در مبحث وحدت شخصی وجود و تجلی انگاری در باب عوالم خلقی است.