بررسی عملکرد دستگاه های اتوکلاو در فرآیند استریلیزاسیون با استفاده از روش بیولوژیک در مراکز دندانپزشکی شهر بیرجند در سال 1398

امروزه با توجه به شیوع بیماری‌های عفونی و خطر انتقال عفونت در مراکز دندانپزشکی، کنترل عوامل عفونی از اهمیت بسزایی در دندانپزشکی برخوردار می‌باشد. با توجه به اهمیت عملکرد صحیح اتوکلاو در فرآیندهای دندانپزشکی، این مطالعه با هدف بررسی عملکرد دستگاه‌های اتوکلاو در فرآیند استریلیزاسیون با استفاده از روش بیولوژیک در مراکز دندانپزشکی شهر بیرجند به انجام رسید. در این مطالعه مقطعی- تحلیلی، تمام 65 مرکز دندانپزشکی در شهر بیرجند انتخاب شدند. پس از تکمیل پرسشنامه نحوه استریلیزاسیون وسایل و مشخصات اتوکلاو، به منظور پایش بیولوژیک دستگاه‌های اتوکلاو از ویال حاوی اسپور باکتری ژیوباسیلوس استیاروترموفیلوس استفاده شد. پس از اتمام سیکل اتوکلاو، ویال های بیولوژیک به مدت 48-24 ساعت در دمای 55 درجه سانتی‌گراد انکوبه شدند. داده‌های حاصل با استفاده از آزمون‌های Chi-Square یا Fisher exact در نرم‌افزار SPSS 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از بین 46 مرکز (71 درصد) شرکت‌کننده در این مطالعه، در 36 مرکز (83/7 درصد) از اتوکلاو کلاس B استفاده می‌شد. از 34 (77/3 درصد) مرکزی که پایش عملکرد دستگاه اتوکلاو انجام می‌شد، در 24 مرکز (70/5 درصد) روش شیمیایی، 6 مرکز (17/5 درصد) روش فیزیکی و 4 مرکز (12 درصد) روش بیولوژیک مورد استفاده قرار می گرفت. در پایش بیولوژیک فرآیند استریلیزاسیون اتوکلاو در این مطالعه، عملکرد یک اتوکلاو (2/2 درصد) نامناسب گزارش شد و این عملکرد ارتباط معناداری با تعداد دفعات استفاده از اتوکلاو داشت. علیرغم اینکه پایش بیولوژیک عملکرد اتوکلاو در تعداد زیادی از مراکز دندانپزشکی شهر بیرجند انجام نمی‌شود؛ اما نتایج این مطالعه نشان داد که دستگاه‌های اتوکلاو بسیاری از مراکز دندانپزشکی عملکرد مناسبی در فرآیند استریلیزاسیون داشتند. با توجه به اهمیت عملکرد صحیح اتوکلاو در فرآیندهای دندانپزشکی، نظارت بر کنترل کیفی مناسب دستگاه‌های اتوکلاو در مراکز دندانپزشکی می‌تواند مورد توجه باشد.