ارزیابی هیدرولیکی انعطاف پذیری در بهره برداری با روش تحویل برحسب درخواست در شبکه های آبیاری

محققین شبکه های آبیاری لزوم تغییر روش های تحویل و توزیع آب را به روش های انعطاف پذیر مطرح کرده اند. درروش برحسب درخواست تعدد و تنوع زمانی و مکانی درخواست ها، برنامه ریزی توزیع و تحویل آب را مشکل، و اجرای آن را پیچیده میکند. یکی از چالش ها در این شرایط، تشدید رفتار جریان غیر ماندگار است. ناپایدار بودن جریان، موجب تحویل آب به آبگیرها، با مازاد یا کمبود احتمالی می شود که برخلاف تصور اولیه باعث ضعف عملکرد می شود. بنابراین لازم است عملکرد هیدرولیکی روش های برحسب درخواست قبل از توصیه آن ها ارزیابی شود. در این تحقیق با توجه به طبقه بندی روش های برحسب درخواست سه گزینه اصلی تعریف گردید. برای ارزیابی درست گزینه ها، حجم آب تحویلی به هر یک از آبگیرها در تمامی نوبت های تحویل یکسان در نظر گرفته شد. برای این منظور در هر یک از گزینه ها از میان سه عامل دبی، مدت تحویل و دور آبیاری، دو عامل متغیر در نظر گرفته شد. با در نظر گرفتن گزینه های افزایش و کاهش درخواست، جمعا چهارده سناریو تعریف شد. سناریوها در کانال عقیلی شرقی واقع در شبکه گتوند در استان خوزستان با استفاده از مدل ICSS شبیه سازی شد و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد اگرچه با افزایش انعطاف پذیری، ناپایداری جریان نیز افزایش می یابد، اما در صورت اجرای درست عملیات تنظیم سازه ها، عملکرد هیدرولیکی کانال در گزینه های مختلف، تفاوت چندانی ندارند و بیشترین مازاد یا کمبود تحویل آب به آبگیرها در بین سناریوها در حدود سه درصد حجم کل آب درخواستی بوده است. کمترین میزان شاخص های کفایت و راندمان به ترتیب برابر است با: 970/0و 968/0 و بیشترین مقدار شاخص های عدالت و پایداری به ترتیب 082/0 و 056/0 به دست آمد که همگی به مقدار ایده آل خود بسیار نزدیک است. بنابراین صرف نظر از رفتار هیدرولیکی جریان، با تعیین و اجرای صحیح عملیات بهره برداری، سطوح مختلف انعطاف پذیری برای انواع روش های برحسب درخواست، قابل دسترس خواهد بود.