تغییر شکل هوموس تحت تاثیر تیپ های مختلف جنگلی و سال های متفاوت پس از عملیات بهره برداری

نوع لاش برگ تولیدی درختان به عنوان عامل تاثیرگذار بر فرایندهای بوم شناختی و تشکیل افق های خاک، نقش کلیدی در وضعیت و عملکرد بوم سازگان جنگل دارد. در پژوهش پیش رو، شکل هوموس در تیپ های متفاوت جنگلی طی بازه های زمانی مختلف پس از عملیات بهره برداری (شش، 10 و 20 سال) در مسیرهای چوب کشی جنگل خیرود در شهرستان نوشهر بررسی شد. هر مسیر چوب کشی با سه تکرار در توده های راش خالص، راش- ممرز و راش آمیخته شناسایی شد. درمجموع، 81 پروفیل با اندازه های 30×30 سانتی متر مربع در آن ها حفر شد تا با استفاده از پیشنهاد گروه هوموس اروپا طبقه بندی شوند. نتایج نشان داد که هوموس مول، غالب ترین سیستم هوموس در لاش برگ توده های راش آمیخته و راش - ممرز بود، درحالی که فراوان ترین آن در لاش برگ راش خالص به هوموس آمفی تعلق داشت. در مسیر چوب کشی تحت لاش برگ راش آمیخته، اولیگومول فراوان ترین شکل هوموس بود، درحالی که یومزوآمفی، یوماکروآمفی و هیمومودر به عنوان رایج ترین شکل های هوموس در مسیرهای تحت لاش برگ راش خالص شناسایی شدند. سیستم های هوموس مشاهده شده در مسیرهای چوب کشی شش و 10 ساله شامل مول، آمفی و مودر بودند، درحالی که در مسیر چوب کشی 20 ساله فقط هوموس های مول و آمفی مشاهده شدند. بیشترین ضخامت افق های آلی (1/10 سانتی متر) در مسیر چوب کشی 20 ساله تحت لاش برگ راش خالص به دست آمد، درحالی که بیشترین ضخامت افق آلی- معدنی (8/3 سانتی متر) در لاش برگ متعلق به توده راش آمیخته در همان مسیر چوب کشی مشاهده شد. با گذشت 20 سال، هوموس در تیپ جنگلی راش آمیخته در مقایسه با منطقه دست نخورده به شکل اولیه خود نزدیکتر شده بود و شرایط بهتری را برای بهبود وضعیت خاک داشت.