شناسایی مولفه های توسعه اخلاق حرفه ای در نظام آموزش عالی کشور با رویکرد فراترکیب

 با توجه به اینکه حساسیت مسایل اخلاقی در هر حرفه به یک اندازه نیست و از آنجایی که محیط‌های آموزشی و بالاخص دانشگاه‌ها وظیفه خطیر آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص و متعهد به منظور پاسخگویی به نیازهای جامعه و کمک به توسعه همه‌جانبه کشور را به عهده دارند، پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه‌های توسعه اخلاق حرفه‌ای در نظام آموزش عالی کشور با رویکرد فراترکیب انجام شد.

 این پژوهش از نظر هدف کاربردی و با روش کیفی فراترکیب انجام‌ شده است. جامعه آماری، کلیه مطالعات انجام‌شده در بازه زمانی 1380 الی 1400 است. در این راستا 63 پژوهش در زمینه موضوع مورد نظر ارزیابی و در نهایت 34 مقاله به ‌صورت هدفمند انتخاب گردید و با تحلیل محتوا و ترکیب ادبیات مربوط، در مجموع 164 کد، 13 مفهوم، 4 مقوله کلیدی طی فرایند جستجو و ترکیب نظام‌مند متون شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفت و اعتبار آن از طریق آزمون کاپای کوهن تایید گردید.

ملاحظات اخلاقی:

 الزامات اخلاق پژوهشی در پایش مقالات مورد سنتز، منظور شده است.

یافته‌ها: 

نتایج تحلیل نشان داد که مهم‌ترین مولفه‌های توسعه اخلاق حرفه‌ای شناسایی‌شده در نظام آموزش عالی کشور، شامل مولفه‌های آموزشی (توسعه اخلاق حرفه‌ای در دانش تخصصی، توسعه اخلاق حرفه‌ای در تعاملات بین دانشجویان و اساتید، توسعه استانداردهای اخلاق حرفه‌ای در فرایند یاددهی یادگیری)، پژوهشی (توسعه اخلاق حرفه‌ای رفتار اساتید و مدیران، توسعه اخلاق حرفه‌ای در فرایند انجام پژوهش، پاسخگویی به نیازهای جامعه)، مدیریتی (تعهد اخلاقی مدیران نسبت به دانشگاه، توسعه اخلاق حرفه‌ای مدیریت در ارتباط با کارکنان، اساتید و دانشجویان، ویژگی‌های حرفه‌ای مدیران) و فردی (مهارت و دانش تخصصی فردی در حوزه اخلاق حرفه‌ای، ویژگی‌های اعتقادی و مذهبی، اعتقاد و تعهد به ارزش‌های اخلاقی، ویژگی‌های روان‌شناختی) است.

نتیجه‌گیری:

 مولفه‌های توسعه اخلاق حرفه‌ای در نظام آموزش عالی کشور در چهار مقوله آموزشی، پژوهشی، مدیریتی و فردی شناسایی شد. با عنایت به یافته‌های پژوهش حاضر با تشکیل شورای اخلاق حرفه‌ای در معاونت آموزشی و معاونت پژوهشی دانشگاه، برگزاری کارگاه‌ها، همایش‌ها و نشست‌های تخصصی پیرامون اخلاق حرفه‌ای در دانشگاه و تولید محتوای متعدد آموزشی در زمینه اخلاق حرفه‌ای و قراردهی آن در سامانه اخلاق حرفه‌ای جهت استفاده دانشجویان، اساتید، کارکنان و مدیران می‌توان زمینه اجرایی هرچه بهتر این مولفه‌ها را فراهم آورد.