بررسی اثربخشی الگوی پاسخ-به-مداخله در پیشگیری از بیش تشخیصی اختلال خواندن

 رویکرد پاسخ-به-مداخله، در تلاش برای پیشگیری از بیش‌تشخیصی و برچسب‌زنی اختلال‌های یادگیری به‌ویژه اختلال خواندن طراحی شده است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی‌بر الگوی پاسخ-به-مداخله در پیشگیری از بیش‌تشخیصی اختلال خواندن انجام شد.

روش‌بررسی:

 پژوهش حاضر طرح تک‌آزمودنی AB بود. جامعه آماری را دانش‌آموزان دختر و پسر پایه سوم دبستان‌های دولتی ناحیه سه شهرستان کرج در سال تحصیلی 95-1394 تشکیل دادند. روش نمونه‌گیری هدفمند بود. گروه نمونه (سیزده دختر و هفت پسر) در طرح تک‌آزمودنی AB شرکت کردند. ابزارهای استفاده‌شده، چک‌لیست محقق‌ساخته مهارت‌های خواندن، آزمون‌ تشخیصی خواندن (شیرازی و نیلی‌پور، 1384)، آزمون آگاهی واج‌شناختی (سلیمانی و دستجردی کاظمی، 1384)، مقیاس تجدیدنظرشده هوش وکسلر-4 (وکسلر، 2003) و آزمون‌های غیررسمی خواندن (امین‌آبادی و همکاران، 1395) بود. داده‌ها با آزمون نسبت داده‌های غیرهمپوش در سطح معنا‌داری 0٫05 در نرم‌افزار SPSS تحلیل شد. 

یافته‌ها:

 نتایج نشان داد، 55درصد از آزمودنی‌ها با آموزش‌های ردیف اول، 10درصد با آموزش‌های ردیف دوم و 15درصد با آموزش‌های ردیف سوم مداخله به نمره پذیرفتنی رسیدند و 20درصد نیز پاسخ-به-مداخله نداشتند؛ بنابراین نتایج اثربخشی به این ‌صورت بود: برنامه آموزشی مبتنی‌بر پاسخ-به-مداخله، توان کاهش گروهی از دانش‌آموزان با تشخیص اختلال خواندن را داشت؛ برنامه در بهبود مهارت خواندن موثر بود؛ الگوی کلی حذف برنامه در ردیف‌های مداخله تکرار نشد؛ برنامه آموزشی مبتنی‌بر پاسخ-به-مداخله خواندن توان تشخیص اختلال خواندن را داشت.

نتیجه‌گیری: 

براساس یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود که برنامه آموزشی مبتنی‌بر الگوی پاسخ-به-مداخله حداقل برای گروهی از دانش‌آموزان با ضعف خواندن موثر است؛ بنابراین می‌توان آن را به‌منظور کاهش ضعف خواندن دانش‌آموزان و درنتیجه برای پیشگیری از بیش‌تشخیصی آن‌ها به‌عنوان دانش‌آموز دارای اختلال خواندن استفاده کرد.