روابط ساختاری کارکرد خانواده و رفتارهای پرخطر نوجوانان با نقش واسطه ای کیفیت زندگی در مدرسه

 رفتارهای ‌پرخطر یکی از پدیده‌های دوره نوجوانی است و عوامل متعددی زمینه‌ساز آن به‌شمار می‌رود. هدف پژوهش حاضر، تعیین مدل ساختاری روابط کارکرد خانواده با رفتارهای ‌پرخطر نوجوانان دوره دوم متوسطه با نقش واسطه‌ای کیفیت زندگی در مدرسه بود.

روش‌بررسی: 

روش پژوهش حاضر تحلیلی و از نوع همبستگی برمبنای مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه استان قزوین در سال تحصیلی 1400-1399 تشکیل دادند. نهصد نفر به‌روش نمونه‌گیری‌ خوشه‌ای‌‌ انتخاب ‌‌‌‌شدند. برای گردآوری داده‌ها، مقیاس رفتار پرخطر نوجوانان ایرانی (زاده محمدی و همکاران، 1390)، مقیاس عوامل‌ خطرساز و حفاظت‌کننده مصرف مواد (محمدخانی، 1387) و مقیاس کیفیت زندگی ‌در مدرسه (سلطانی شال و همکاران، 1390) به‌کار رفت. تحلیل داده‌ها در سطح معناداری 0٫01 و با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری) در نرم‌افزارهای SPSS و AMOS صورت گرفت.

یافته‌ها: 

در مدل برازش داده‌شده، ضریب مسیر کل بین کارکرد خانواده با رفتارهای پرخطر (0٫001>p، 0٫628-=β) منفی و معنادار به‌دست آمد. ضریب مسیر مستقیم بین کارکرد خانواده با رفتارهای پرخطر (0٫001>p، 0٫43-=β) و ضریب مسیر مستقیم کیفیت زندگی در مدرسه با رفتارهای پرخطر (0٫001>p، 0٫36-=β) منفی و معنادار بود. ضریب مسیر مستقیم کارکرد خانواده با کیفیت زندگی در مدرسه (0٫001>p، 0٫55=β) مثبت و معنادار و ضریب مسیر غیرمستقیم کارکرد خانواده با رفتارهای پرخطر (0٫001>p، 0٫195-=β) منفی و معنادار به‌دست آمد. شاخص‌های نکویی برازش داده‌های گردآوری‌شده (0٫056=RMSEA، 2٫58=X2/dF، 0٫97=CFI، 0٫96=GFI، 0٫93=AGFI) نشان داد، مدل از برازش مطلوبی برخوردار بود.

نتیجه‌گیری:

 براساس یافته‌های این پژوهش، کارکرد ‌خانواده نقش تعیین‌کننده‌ای در رفتارهای پرخطر نوجوانان دارد‌؛ همچنین کیفیت زندگی در مدرسه بین کارکرد خانواده با رفتارهای پرخطر به‌صورت معناداری میانجیگری می‌کند.