میزان آلودگی نمونه های گندم انبارهای استان مازندران به آسپرژیلوس فلاووس و آفلاتوکسین (1381)

گندم مهم ترین غله از نظرسطح زیر کشت، تولید و مصرف در ایران محسوب می شود؛ از این رو الودگی ان به قارچ ها به ویژه اسپرژیلوس فلاووس (مهم ترین تولیدکننده افلاتوکسین) و افلاتوکسین می تواند از عوامل خطرناک جدی برای سلامتی جامعه باشد؛ لذا در بررسی حاضر گندم های انباری استان مازندران از نظر حضور اسپرژیلوس فلاووس و افلاتوکسین مورد بررسی قرار گرفته است.
118 نمونه گندم از 12 انبار گندم استان مازندران جمع اوری گردید. برای جداسازی وشناسایی اسپرژیلوس فلاووس100 دانه گندم از هر نمونه انتخاب شد و پس از ضدعفونی سطحی نمونه های گندم با هیپوکلریت سدیم 1%، دانه های گندم در پلیت های حاوی محیط کشت سابورود کستروزاگار حاوی کلرامفنیکل و استرپتومایسین کاشته شدند (20 دانه در هر پلیت). نمونه ها در حرارت 0C 30-27 به مدت 7 روز نگه داری شدند. در پایان این مدت دانه ها از نظر رشد قارچی مورد بررسی قرار گرفتند و درصد الودگی ان ها تعیین شد. برای تشخیص و تعیین میزان افلاتوکسین نمونه ها از روش کروماتوگرافی لایه نازک با ستون ایمونوافنیتی توصیف شده توسط مرکز تحقیقات کمیسیون نشریات اروپا(ECJRC) استفاده گردید. 7/63درصد نمونه های گندم به انواع اسپرژیلوس الوده بودند. در بین گونه های مختلف اسپرژیلوس، گونه فلاووس (6/64%) دارای بیشترین میزان فراوانی بود. 54/2درصد نمونه های گندم به افلاتوکسین الوده بودند (با میانگینppb 12/3). حداقل و حداکثر الودگی به افلاتوکسین به ترتیب 10/7 و 30/1 ppb بود. افلاتوکسینB1 وG1 به ترتیب در54/2 و 39/3 درصد نمونه ها (با میانگین 53/1 و75/ ppb 2) شناسایی گردید.
بحث: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که به رغم الودگی بسیار بالای نمونه های گندم به اسپرژیلوس فلاووس (مهم ترین تولیدکننده افلاتوکسین در طبیعت) میزان الودگی به افلاتوکسین خیلی قابل توجه نمی باشد. براساس استانداردهای ارایه شده به وسیله WHO، FAO، UNICEF و اداره استاندارد ایران هیچ کدام از نمونه های گندم الودگی بالاتر از حد مجاز نداشتند