بازخوانی مولفه های «امامت شناسی» درجریان کلامی-عقلی مدرسه حله

برای بدست آوردن اندیشه امامت در یک مدرسه ی کلامی، باید میراث بجای مانده از آن مدرسه را در سه حوزه ی «چیستی امامت»، «صفات امام» و «راه تعیین وشناخت امام» که تحت عنوان «امامت شناسی» نامگذاری می شوند، مورد بررسی قرار داد.جریان کلامی، عقلی مدرسه حله که بر پایه ی اندیشه ی سدیدالدین حمصی ومتاثر از مبانی سیدمرتضی و معتزله متاخر شکل گرفت، در طی سه قرن با ورود اصطلاحات و براهین فلسفی توسط محقق طوسی، وتوسعه دلایل عقلی توسط ابن میثم بحرانی، و بهره گیری از دلایل نقلی در کنار براهین عقلی توسط علامه حلی و فاصل مقداد به کمال خود رسید. آنچه در این مقاله با روش کتابخانه ای بدست آمده این است که درحوزه «چیستی امامت» همان مبانی حمصی با توسعه و تعمیق بیشتر ارایه گردید و درحوزه «صفات امام» دلایل عقلی ضرورت صفات، توسط ابن میثم بحرانی افزایش یافت وعلامه حلی و فاضل مقداد با استفاده از دلایل نقلی براهین دیگری نیز اقامه کردند. درحوزه «راه تعیین و شناخت امام» بزرگان این جریان نص ومعجزه را تنها راه شناخت امام دانسته و با براهین متعدد به نقد نظریه ی انتخاب (اهل سنت) و دعوت (زیدیه) پرداخته اند.