درآمدی تحلیلی بر نسل های مطالعات سیاست نوآوری؛ ریشه های فکری و راهبردهای سیاستی

مطالعات سیاست نوآوری آمیزه ای گسترده از دیدگاه ها با مبانی فکری مختلف در خصوص چرایی و چگونگی هدایت نوآوری در مسیر مصالح جامعه است. هدف این مقاله شناسایی و توصیف جریان های نظری غالب در طی تحول تاریخی این مطالعات و تبیین وجوه تمایز پاسخ های این جریان ها به پرسش های کلیدی سیاست نوآوری است. به این منظور مجموعه ای از اسناد پژوهشی پراستناد در موضوعات سیاست علم، فناوری و نوآوری از دهه 1950 تا 2020 گردآوری و با روش تحلیل مضامین مورد مطالعه قرار گرفته است. در نتیجه این بررسی و با استخراج مضامین کلیدی از اسناد پژوهشی در مجموع شش نسل از دیدگاه ها در سیاست نوآوری که هر یک در دوره تاریخی متفاوتی ظهور و گسترش یافته اند، معرفی گردید که به ترتیب از نسل اول (دهه 1940) تا ششم (دهه حاضر) عبارت اند از: نسل های سیاست نوآوری خطی؛ ماموریت گرای سنتی؛ هنجاری؛ نظام مند؛ تحول گرا؛ و ماموریت گرای جدید. تحول نظری نسل های سیاست نوآوری نشان می دهد که هم راستا با گسترده تر شدن معنای نوآوری و شناسایی علل بیشتر برای شکست آن، دلایل و توجیهات بیشتری برای نقش آفرینی دولت در جبران شکست نوآوری معرفی شده است. این مطالعه نشان می دهد که براساس بینش های نسل های متاخر مطالعات، دستور کار سیاست نوآوری باید با مشارکت گروه های مختلف اجتماعی، در حوزه های صنعتی و اجتماعی متنوع و با در نظرداشتن هزینه های اجتماعی و محیط زیستی تدوین شود.