نقش ارزش های اجتماعی در ساختار معماری خانه های دوره قاجار یزد از دیدگاه قرآن، احادیث و روایات اسلامی

مقدمه :

طرح معماری خانه های سنتی ایران از عوامل مختلفی مانند مذهب، فرهنگ، ویژگی های جغرافیایی، اجتماعی تاثیر پذیرفته است. در این میان توجه به ارزش ها و اصول اخلاقی و اجتماعی برگرفته از احکام دین اسلام باعث کارکردهای معنوی و آرامش بخش اماکن سنتی شده است. این پژوهش به بررسی نقش ارزش های اجتماعی ساختار معماری خانه های سنتی قاجار در شهر یزد از نگاه قرآن پرداخته و هدف آن تحلیل نمود عینی این ویژگی ها در ساختار معماری این خانه ها است.

روش پژوهش: 

نوع پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که ابتدا از طریق شیوه های تحقیق کتابخانه ای، مفاهیم مرتبط با موضوع از کتب برخی صاحبنظران، اندیشمندان، آیات و روایات اسلامی استخراج شده، سپس نقش ارزش های اجتماعی در ساختار معماری خانه های سنتی مورد بحث و تفسیر قرار گرفته است.

نتایج پژوهش نشان می دهد که ارزش های اجتماعی از منظر قرآن در معماری خانه های سنتی مورد توجه بوده و مردم از آیات قرآنی و روایات اسلامی در این مورد الگو می گرفته اند و تاثیرات آن در قالب رعایت محرمیت، اهمیت مهمان نوازی، حقوق همسایگی، پرهیز از اسراف و رعایت قناعت، عدم اشراف ، نظم و رعایت بهداشت تجلی یافته است.

نتایج این پژوهش نشان می دهد که ویژگی ها و ارزش های اسلامی به خوبی در کالبد خانه های ایرانی اسلامی نشان داده و در کنار ویژگی های کاربردی، زیبایی و بوم آوردی مصالح بنا را نیز فراهم کرده است.