ارزیابی کارایی پلیمر زیست سازگار در کاهش طوفان های گرد و غبار در شرایط آزمایشگاهی

فرسایش بادی و طوفان های گرد و غبار از پدیده های رایج مناطق خشک و نیمه خشک است و پیامدهای زیان بار گسترده ای را به همراه دارد. ایران نیز به دلیل قرار گرفتن در کمربند خشک و نیمه خشک جهان، مستعد فرسایش بادی است. بنابراین، مقابله با این پدیده ها به برنامه ریزی کوتاه مدت و دراز مدت نیازمند است. امروزه از پلیمر های شیمیایی برای بهبود ویژگی های فیزیکی و مکانیکی خاک و کنترل فرسایش آن استفاده می شود. در این تحقیق، عملکرد پلیمر زیست سازگار پلی وینیل استات برای تثبیت سطح خاک در یکی از مکان های مولد گرد و غبار بررسی شد. بعد از شناسایی یکی از مناطق مستعد و مولد گرد و غبار در منطقه مهران در استان ایلام، نمونه برداری از عمق 30-0 سانتی متری انجام شد. بعد از تجزیه های فیزیکی و شیمیایی خاک، غلظت های مورد استفاده از این پلیمر شامل شاهد 1، 5/1، 2 و 5/2 درصد بر روی این نمونه ها (سینی 35×35×3 سانتی متری) اجرا شد. با در نظر گرفتن چهار سطح پلیمر در سه تکرار، تعداد سی نمونه آزمایشی تهیه شد و در قالب طرح آماری کاملا تصادفی، بعد از 28 روز آزمون های مختلفی بر آن صورت گرفت؛ نظیر آزمون مقاومت فشاری، مقاومت به ضربه، ضخامت لایه و پایداری خاکدانه. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت پلیمر، میزان نفوذ پلیمر پلی وینیل استات به خاک به طور معنی داری کاهش یافت. همچنین با افزایش میزان غلظت پلیمر، مقاومت به ضربه نیز نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. بیشترین و کمترین پایداری خاکدانه نیز به طور معنی داری (P<0.05) به ترتیب در تیمار 5/2 درصد با 85 درصد و شاهد با 18 درصد دیده شد. در مجموع، با ایجاد شرایط فیزیکی و مکانیکی مناسب در خاک می توان از پلیمر پلی وینیل استات به عنوان یک خاک پوش استفاده کرد؛ هر چند استفاده کاربردی از آن به ویژه در عرصه های طبیعی، به پژوهش های بیشتری نیاز دارد و با در نظر گرفتن مسایل زیست محیطی امکان پذیر است.