اصول انتظام شکلی سردر ورودی خانه در معماری گذشته بر پایه سه نظریه روانشناسی محیط (مطالعه موردی سه خانه سنتی شاخص در شهر مشهد مقدس)

ورودی و تاثیرات آن بر روان انسانی از جمله مباحث مورد توجه در حوزه پژوهش های معماری است. بخشی از این مطالعات به مبحث اصول هندسی آن اشاره دارند که عموما به تناسبات و روابط ریاضی گونه میان اجزاء برمی گردد. اما در این تحقیق هدف آن است که هندسه و شیوه انتظام شکلی ورودی از دید روانشناسی محیط و چگونگی ادراک آن مورد توجه قرار گیرد. به عبارت دیگر پرسش اصلی این پژوهش پرداختن به مولفه ها و اصولی است که در هندسه فضایی مورد توجه قرار می گیرد تا اهداف مورد نظر در طراحی آنها به دست آید. بدین منظور با توجه به شاخصه های معماری سنتی و توانمندی هایی که عموما برای آن ذکر می شود، در تحقیق حاضر از مطالعه بر روی سردرهای ورودی خانه های سنتی مشهد بهره گرفته شد. بر این اساس ابتدا با یافتن مشخصه های مهم در تاثیرات هندسه محیط بر روان انسان از منظر سه نظریه مطرح در حوزه روانشناسی محیط یعنی روانشناسی سازشمند و تبادلی، روانشناسی رفتارگرایی و روانشناسی گشتالت، مولفه های مورد نظر در بررسی نمونه ها به دست آمد. پس از آن با تحلیل این موارد نتایج حاصل به صورت مجموع مورد بحث قرار گرفت که جمع بندی آنها نتایج تحقیق را در بر دارد. بر اساس یافته های این تحقیق، محرمیت، پرهیز از پیچیدگی، زیبایی به دور از جزییات زیاد و همخوانی با بافت پیرامون از اصول مورد توجه در طراحی هندسی سردر ورودی خانه های سنتی مشهد محسوب می گردد.