تجزیه و تحلیل اندازه دانه و ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در رسوبات رودخانه قزل اوزن در استان زنجان، ایران (مرداد 1398 تا مهر 1399)

هدف از مطالعه ی حاضر ارزیابی مقدار Zn, Cu, Cd, Pb, Ni, Co, Mn و Fe به روش تحلیل اندازه در رسوبات سطحی قزل اوزن زنجان- ایران است.

هیجده نمونه رسوب در رودخانه قزل اوزن جمع آوری گردید. فلزهای سنگین مورد مطالعه در نمونه های رسوب پس از هضم تیزاب سلطانی با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری جذب اتمی شعله اندازه گیری شدند. شاخص های آلودگی مانند ضریب غنی سازی (EF)، شاخص انباشتگی زمین (Igeo)، عامل آلودگی (Cd) و شاخص بار آلودگی (PLI) محاسبه شد.

مقادیر میانگین فلزهای اندازه گیری شده (در واحد میلی گرم فلز در کیلوگرم خاک) در محدوده ی روی: 480.0-34294.0، مس: 7.8-32.0، کادمیوم: کم تر از حد تشخیص 100.0-، سرب: 22.0-256.0، نیکل 60.0-2.50 کبالت: 7.60-34.0، منگنز: 144.0-31600.0 و آهن 9320.0- 62300.0 قرار دارد. مقدار شاخص Igeo تایید کرد که مقدار متوسط روی، سرب و کادمیوم در سطح بسیار آلوده قرار دارند. میانگین شاخص EF کمینه غنی سازی را برای مس، نیکل، منگنز، و کبالت نشان می دهد، در حالی که روی، کادمیوم و سرب، غنی سازی شدید تا بسیار شدید را نشان می دهد.

نتیجه گیری: 

میانگین شاخص های Cd، RI و PLI برای تمام فلزهای سنگین مورد بررسی، سطح آلودگی قابل توجهی را تایید کرد.