مطالعه تنوع ژنتیک پیش مولدین ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) پرورشی مزارع منتخب استان آذربایجان غربی با استفاده از روش ریزماهواره

با توجه به اهمیت ارزیابی تنوع و ساختار ژنتیک جمعیت در مدیریت و انتخاب کارا ترین مولدین برای تکثیر، تنوع ژنتیک پیش مولدین ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) پرورشی مزارع منتخب استان آذربایجان غربی (1، 2 و 3) با استفاده از هفت جفت آغازگر ریز ماهواره مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور از 50 عدد پیش مولد هر مزرعه نمونه برداری و DNA ژنومی با استفاده از روش استات آمونیوم استخراج گردید. برای مشاهده آلل ها و تعیین اندازه آنها از الکتروفورز عمودی ژل پلی اکریل آمید 6% و رنگ آمیزی نیترات نقره استفاده شد. محاسبات مربوطه با استفاده از نرم افزارهای Excel،INTAS GEL DOC  و Pop Gene صورت پذیرفت. بر اساس نتایج، بیشترین تعداد آلل واقعی (71/7) و مقدار هتروزایگوسیتی مشاهده شده (12/0±46/0) در ماهیان مزرعه (3) و کمترین تعداد آلل واقعی (01/0±29/5) و مقدار هتروزایگوسیتی مشاهده شده (08/0±34/0) در ماهیان مزرعه (2) مشاهده شد. بیشترین میزان فاصله ژنتیک (07/0) و کمترین میزان شباهت ژنتیک (93/0) بین ماهیان مزارع (3 و 2) و کمترین میزان فاصله ژنتیک (02/0) و بیشترین میزان شباهت ژنتیک (98/0) بین ماهیان مزارع (2 و 1) محاسبه شد. بیشترین مقدار تمایز ژنتیک (077/0) بین ماهیان مزارع (3 و 1) و کمترین مقدار آن (034/0) بین ماهیان مزارع (2 و 1) به دست آمد. نتایج آنالیز واریانس مولکولی نشان دهنده ی وجود اختلاف تنوع ژنتیک معنی دار بین ماهیان مزارع مورد مطالعه بود (001/0<p). نتایج حاصل از آزمون FST نشان داد که تمایز ژنتیک بین جمعیت های پرورشی موجود در این مطالعه در سطح متوسطی قرار داشت که بیانگر جابجایی مولدین بین جمعیت های مختلف در گذشته نزدیک یا استفاده از یک جمعیت مرجع و مولدین با ذخیره ژنی مشابه در یک دوره تکثیر مشخص در بین مزارع مورد مطالعه می باشد. یافته های این مطالعه بیان می کند که احتمالا اختلاط بالای جمعیت ها با یکدیگر و عواملی چون به گزینی و سیاست های جاری هر مزرعه منجر به کاهش تنوع ژنتیک و تمایز بین جمعیت ها شده است. نتایج این مطالعه می تواند در راستای مدیریت ذخایر پرورشی و برنامه های اصلاح نژادی این گونه مهم تجاری مورد استفاده قرار گیرد.