بررسی عوامل موثر بر فرهنگ مالیاتی و راهکار های ارتقای آن

امروزه بسیاری از کشور های در حال توسعه به منظور رسیدن به توسعه پایدار بر ظرفیت و منابع درونی تکیه کرده اند که مهم ترین این منابع درآمد های مالیاتی است. چگونگی مشارکت مردم در تامین درآمد های مالیاتی، حاصل فرهنگ مالیاتی یک جامعه می باشد که عوامل مهمی در شکل گیری آن دخیل می باشند. این تحقیق در پی پاسخگویی به این سوالات است که چه عواملی بر فرهنگ مالیاتی مردم موثر هستند و راهکار ها و استراتژی های ارتقای این فرهنگ کدام اند. به منظور پاسخگویی به سوال اول، از روش اسنادی بهره گرفته شده و از میان 140 عنوان پژوهش مرتبط با موضوع 48 عنوان مورد بررسی دقیق قرار گرفته اند، در نتیجه عوامل موثر بر فرهنگ مالیاتی در 4 دسته عوامل فردی، اجتماعی، سازمانی و قانونی استخراج گردیده اند. بررسی ها نشان می دهند نقشی که قوانین و سازمان های مالیاتی در ایجاد فرهنگ مالیات بازی می کنند بسیار پررنگ تر از از نقش مردم به عنوان عاملان فردی است. پاسخگویی به سوال دوم نیز به روش مصاحبه با متخصصان انجام شده است که طی آن با 13 نفر از متخصصان حوزه ارتباطات و کارشناسان اقتصادی و مالیاتی و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفته و استراتژی ها و راهبرد ها نیز در قالب سه دسته راهبرد های اجتماعی، سازمانی و قانونی ارایه گردیده اند. تامین مالی کارمندان، استفاده از نیرو های متخصص، شفاف سازی و ارایه اطلاعات درباره هزینه کرد مالیات و ایجاد نظام جامع مالیاتی از جمله راهکار های سازمانی می باشد. در بخش اجتماعی، می توان به تقویت ارزش های دینی و اخلاقی و توجه به جامعه پذیری نسل جدید به عنوان راهکار فرهنگی و استفاده از رسانه ها به عنوان راهکار تبلیغاتی اشاره نمود. وضع قوانین شفاف، ایجاد مکانیزم نظارتی دقیق و تعیین مجازات های موثر نیز از اهم راهکار های بخش قانونی می باشد.