تحلیل تطبیقی سازوکار بارش های پاییز و زمستان جنوب غرب ایران

کاهش مداوم ذخایر آب زیرزمینی در سرزمین ایران بر اهمیت بارش های جوی می افزاید. این حساسیت در نیمه جنوبی ایران و به ویژه جنوب غربی که منطقه ای انباشته از سدهای بزرگ است، بیشتر است. در این پژوهش نخست سازوکار بارش ها در دو فصل پاییز و زمستان در جنوب غرب ایران بررسی و مقایسه شد. سپس شرایط همدید بادوام ترین و شدیدترین بارش های رخ داده طی بازه ی آماری منتخب در سرزمینی مورد پژوهش شناسایی شد. داده های روزانه بارندگی از 8 ایستگاه داده سنجی در بازه 30 ساله (1987-2016) در جنوب غرب ایران گردآوری شد. تفکیک بارش ها بر حسب دوام با استفاده از برنامه نویسی در محیط متلب؛ امکان انتخاب 40 نمونه بارش را فراهم کرد. طراحی الگوهای همدید شار رطوبت، ارتفاع جو و موقعیت هسته های روباد نتایج زیر را نشان داد: 1) منابع تامین کننده بارش های بادوام و فراگیر در فصل پاییز، آب های گرم پیرامون ایران شامل دریای سرخ، خلیج عدن، دریای عرب، خلیج فارس و دریای عمان است. 2) خاستگاه جریانات مرطوب این بارش ها از مناطق مرکزی آفریقای حاره ای است. 3) طی فصل زمستان این منابع عموما به دریای سرخ و خلیج عدن محدود شده اند. 4) همچنین تحلیل الگوهای موقعیت هسته های امگای منفی در تراز 500 هکتوپاسکال گویای شرایط التهاب و گرادیان حرارتی شدید در ستون جو روی سرزمین های جنوب غربی ایران طی فصل پاییز نسبت به زمستان است.