ریزازدیادی مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) از طریق بافت‏های سوماتیک: تکثیر انبوه و سازگاری

مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) یکی از گونه های انحصاری جنس مرزه در ایران است که به واسطه دارا بودن ترکیب هایی نظیر کارواکرول و تیمول در اسانس و اسید رزمارینیک و سایر اسیدهای فنولیک در عصاره، دارای اثرات آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی قوی و همچنین ارزش اقتصادی و دارویی است. در این مطالعه به منظور تولید کلون این گونه با استفاده از روش ریزازدیادی از 10 تیمار نوساقه‏ زایی و 8 تیمار ریشه زایی در محیط کشت پایه MS استفاده گردید. تیمارهای نوساقه ‏زایی ترکیبی از هورمون های سیتوکینین (Kin، 2ip و TDZ) و اکسین (IBA و BA) با غلظت های مختلف بودند. تیمارهای ریشه زایی نیز ترکیبی از غلظت های مختلف هورمون های اکسین (IBA و NAA) بودند. با بررسی صفاتی از جمله تعداد و طول شاخه اصلی و فرعی، تعداد برگ، تعداد جوانه فعال جانبی و رنگ برگ، بهترین تیمار نوساقه‏زایی](mg l-1 0.01) IBA، (mg l-1 0.05) TDZ و (mg l-1 0.3) [2iP مشخص گردید. تعداد ریشه اصلی و فرعی نیز معیار انتخاب بهترین تیمار ریشه زایی](mg l-1 0.5) IBA و (mg l-1 0.5) [NAA بودند. از آنجا که مرزه بختیاری گیاهی دگرگشن است و دارای تنوع بالایی برای صفات مختلف از جمله متابولیت ها می باشد، هدف کاربردی از تحقیق حاضر، تولید انبوه افراد همسان به منظور استفاده در برنامه های اصلاحی بود. این هدف با ارایه پروتکل ریزازدیادی این گیاه با ارزش انجام گردید.