استفاده از تجزیه ارتباطی برای شناسایی نشانگرهای ISSR پیوسته با ویژگی های مرفولوژیکی در گیاه دارویی زنیان (Trachyspermum copticum)

گیاه زنیان (Trachyspermum copticum) یکی از گونه های دارویی است که برای درمان مشکلات معده و برخی بیماری های دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه با هدف شناسایی نشانگرهای ISSR مرتبط با صفات زراعی- ریخت شناختی در توده های زنیان جمع آوری شده از مناطق مختلف کشور با استفاده از تجزیه ارتباطی انجام گرفته است.

مواد و روش ها:

 در این بررسی، ویژگی های ریخت شناختی 40 ژنوتیپ زنیان از 10 توده مختلف در شرایط گلخانه ای ارزیابی شدند. در آزمایش مولکولی، نمونه های برگی در مرحله چهار برگی از ژنوتیپ های مورد نظر برداشته شده و پس از استخراج DNA انگشت نگاری با نشانگرهای ISSR انجام شد.

آماره های توصیفی بیانگر وجود تنوع ژنتیکی در ژرم پلاسم زنیان مورد مطالعه از نظر ویژگی های مرفولوژیکی بوده؛ بیشترین و کمترین ضریب تغییرات فنوتیپی به ترتیب برای صفات تعداد بذرهای تشکیل شده و تعداد گل در هر چتر فرعی بدست آمد. نتایج انگشت نگاری DNA با استفاده از 12 آغازگر ISSR، موجب تکثیر 153 مکان ژنی گردید که 93 عدد از آنها چندشکل و مابقی تک شکل بودند. در تجزیه ساختار جمعیت زنیان مورد مطالعه با استفاده از داده های ISSR در نرم افزار Structure دو زیرجمعیت شناسایی شد. با استفاده از تجزیه ارتباطی نشانگرهای با ارتباط معنی دار برای صفات عملکرد زیستی، وزن خشک اندام هوایی، شاخص برداشت، تعداد شاخه های جانبی، تعداد بذر تشکیل شده، وزن صد دانه، طول متوسط میانگره، چتر فرعی در هر گل، قطر ساقه و عملکرد تک بوته، تعداد چتر، تعداد برگ، تعداد گل در یک گل آذین و طول برگ شناسایی شد. در این تحقیق، جایگاه های نشانگری UBC807-2، UBC812-10، UBC818-8، UBC840-5، UBC848-4، UBC857-11 و UBC857-6 بطور همزمان برای بیش از یک صفت شناسایی شدند و بدین ترتیب می توانند در برنامه های به نژادی گیاه دارویی زنیان به منظور گزینش همزمان چند صفت مورد استفاده قرار گیرند.

نتیجه گیری: 

در این تحقیق نشانگرهای UBC807-2 UBC812-10 UBC857-11 UBC848-4 UBC840-5  UBC818-8  UBC857-11 بطور همزمان بیش از یک صفت را کنترل می نمودند و می توانند بطور موثری در برنامه های به نژادی زنیان از طریق گزینش مورد استفاده قرار بگیرند.