مقایسه اثربخشی آموزش تنظیم شناختی هیجان و کفایت اجتماعی برخودتنظیمی هیجانی و هیجان های مثبت یادگیری (دانش آموزان پسر)

عوامل مختلفی بر خودتنظیمی و هیجان های مثبت یادگیری فراگیران موثر است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزش تنظیم شناختی هیجان و کفایت اجتماعی بر خودتنظیمی هیجانی و هیجان های مثبت یادگیری فراگیران انجام شد. در این برنامه به فراگیران «تنظیم شناختی هیجان» و «کفایت اجتماعی» آموزش داده شد.

طرح این پژوهش پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل نابرابر و روش پژوهش نیمه آزمایشی بود که در آن از دو پرسشنامه «خودتنظیمی هیجانی» و «هیجان های مثبت یادگیری فراگیران» قبل و بعد از آموزش استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، دانش آموزان پسر پایه یازدهم شهر مرند بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای 60 نفر در سه گروه آزمایشی 1 و گروه آزمایشی 2 و گروه کنترل جهت شرکت در پژوهش انتخاب و جایگزین گردیدند. به گروه آزمایشی اول «تنظیم شناختی هیجان» آموزش داده شد؛ به گروه آزمایشی دوم «کفایت اجتماعی» آموزش داده شد و گروه کنترل هیچ آموزشی را دریافت نکردند.

یافته ها:

 نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل کوواریانس چند متغیره و تک متغیره نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه ها در افزایش خودتنظیمی هیجانی (05/0>p) و هیجان های مثبت یادگیری فراگیران (05/0>p) وجود دارد. دو گروه آزمایشی که به آنها بسته آموزشی «تنظیم شناختی هیجان» و «کفایت اجتماعی» آموزش داده شد از خودتنظیمی هیجانی و هیجان های مثبت یادگیری بالاتری در مقایسه با گروه کنترل برخوردار بودند. با کنترل اثر پیش آزمون در دو گروه آزمایشی، دو روش آموزش کفایت اجتماعی و تنظیم شناختی هیجان اثر متفاوت دارند و این تفاوت به نفع آموزش تنظیم شناختی هیجان است (35/32=F، 05/0>p).

نتیجه گیری: 

یافته ها نشان داد که دو روش آموزش کفایت اجتماعی و تنظیم شناختی هیجان در بهبود عدم پذیرش پاسخ های هیجانی؛ دشواری در انجام رفتار هدفمند، دشواری در کنترل تکانه و عدم وضوح هیجانی اثر متفاوت دارند و این تفاوت به نفع آموزش تنظیم شناختی هیجان است؛ اما این دو روش در بهبود فقدان آگاهی هیجانی؛ دسترسی محدود به راهبردهای تنظیم هیجانی؛ بهبود لذت تحصیلی، امیدواری تحصیلی و غرور تحصیلی اثر یکسان دارند.