دین پژوهی ترجمان بصری جهنم در نقاشی های قرن 18 و 19 میلادی اروپا

اشتیاق و علاقه آدمیان برای رسیدن به عدالت در پایان جهان و اندیشیدن به چگونگی زندگی پس از مرگ، همواره بخشی از محتوای آثار هنرمندان را به خود اختصاص داده است. با وجود ابهامات و دوگانگی‌هایی که در متون مقدس یهود و مسیح در خصوص سرنوشت نهایی بدکاران به‌چشم می‌خورد، در آیات مختلفی از عهد عتیق و به‌ویژه عهد جدید، از جهنم و عذاب گناهکاران سخن به‌میان آمده است؛ ازاین‌رو کتاب مقدس همواره یکی از منابع الهام هنرمندان برای خلق و تولید آثار هنری با مضامین دینی بوده است. در کنار متون و روایات دینی، عوامل دیگری چون فضای سیاسی و فرهنگی زمان تولید اثر نیز تاثیر بسزایی در نوع نگرش هنرمندان به جهنم و آخرالزمان داشته است. این مقاله به روش تحلیلی تطبیقی به بررسی میزان وفاداری به دین در نقاشی‌های قرون 18و19م اروپا در نمونه‌آثار هنرمندان برجسته آن دوران، یعنی ویلیام بلیک، جان مارتین و گوستاو دوره درباره جهنم می‌پردازد. با توجه به بررسی آیات مختلفی از عهد عتیق و جدید، به‌نظر می‌رسد که در بسیاری از موارد، میزان تطبیق اثر هنری با متن مقدس بیشتر در نوع گناه است تا نوع عذاب درنظرگرفته‌شده برای آن گناه؛ و هنرمندان علاوه بر اقتباس از مضامین دینی، از یکدیگر، از نسخ ادبی، از اتفاقات سیاسی، فرهنگی و هنری، و در نهایت از ذهن خود نیز برای خلق تصویر جهنم و روز داوری الهام گرفته‌اند.