بررسی نظام حقوقی و بهره برداری حاکم برآب بندان های استان گیلان از دیدگاه کشاورزان بهره بردار

آب بندان ها در واقع یک استخر ذخیره ی خاکی و بسیار بزرگی هستند که از خاک برداری یک محدوده، خاک ریزی و تحکیم آن با ایجاد دیواره و یا به صورت طبیعی به وجود می آیند. آب بندان های استان گیلان کاربرد چندمنظوره داشته و ضمن ذخیره ی آب کشاورزی برای شکار پرندگان و صید ماهی و غیره نیز کاربرد دارند. با توجه به اهمیت آب بندان ها، هدف کلی این تحقیق بررسی نظام حقوقی و بهره برداری حاکم برآب بندان-های استان گیلان از دیدگاه کشاورزان بهره بردار است. این پژوهش کاربردی، توصیفی -پیمایشی و ترکیبی کمی - کیفی از نوع طرح هم‏زمان زاویه‏بندی است. جامعه ی آماری پژوهش روستاییان بهره بردار آب بندان های شهرستان های صومعه سرا، فومن و شفت واقع در غرب استان گیلان هستند که به روش کاملا تصادفی انتخاب شدند. جمع آوری داده های پژوهش از طریق مطالعه ی کتابخانه ای و بررسی میدانی انجام گرفت. پرسشنامه ی محقق ساخته ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات مورد نیاز این تحقیق بود که روایی آن توسط ده نفر از اساتید دانشگاه وکارشناسان این حوزه انجام پذیرفت و پایایی آن با مقدار83/0 تایید شد. مهم ترین یافته های پژوهش نشان داد، از نظر کشاورزان بهره بردار آب-بندان های استان گیلان در توسعه ی سطح زیر کشت برنج، افزایش درآمد سالیانه ی از سایر مشاغل (غیر از برنج کاری)، توسعه ی شغل فرعی بی تاثیری بوده ولی در تامین آب برنجکاری، مشارکت در تقسیم آب، ایجاد اشتغال و درآمد سالیانه ی برنج کاری، رضایت مندی کشاورزان بهره-بردار از شغل اصلی و فرعی، بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشاورزان بهره بردار تاثیر داشته و رابطه ی بین این متغیرها معنی دار می باشد. همچنین مشخص شد ارتباط بین نگرش کشاورزان بهره بردار با متغیرهای مرتبط با نظام حقوقی بهره برداری حاکم بر آب بندان ها (نحوه ی تقسیم آب، رضایت مندی از نحوه ی تقسیم سایر محصولات جنبی آب بندان، رضایت مندی از حراست و حفاظت آب بندان و سیاست های دولت در تداوم حیات آب بندان ها) معنی دار و مثبت است.