مفهوم سیره در احادیث شیعه؛ مولفه ها و نشانه ها

مفهوم شناسی اصطلاحات دینی یکی از مسایل مهمی است که دستیابی به نتایج دقیق تحقیق، در گرو درستی و اعتبار آن است. یکی از واژگانی که به‌صورت پر شمار در احادیث شیعه به‌کار رفته است، اصطلاح سیره است. این اصطلاح که از واژگان کلیدی مطالعات سیره اهل ‌بیت(ع) محسوب می‌گردد، از جهات متعددی نظیر رابطه با سنت، اشتمال بر قول و اشتراط تکرار، مورد ابهام قرار گرفته است. پژوهش حاضر کوشیده است تا با تکیه بر احادیث شیعی و تحلیل و پردازش آنها، تبیینی در خور نسبت به مفهوم و ماهیت این اصطلاح حدیثی ارایه کند. نتیجه حاصل از این تحقیق نشان می‌‌دهد که سه مولفه فعل، روش و استمرار، اصلی‌ترین مولفه‌های مفهوم سیره هستند که برای هر یک از آنها، نشانه‌هایی در روایات شیعه بیان شده است. مواردی چون ترک و قول معصوم از نشانه‌های فعل، مصدر نوعی، بیان چگونگی انجام فعل و ذکر ترتیب و تعداد از نشانه‌های روش، و ویژگی‌ زبانی و خصوصیت فرازمانی از جمله نشانه‌های استمرار است.