مطالعه صفات آت اکولوژی، اتنوفارماکولوژیک و اکومورفولوژیک گیاه دارویی مینای بیرجندی «مستار» (Sclorhachis leptoclada) و تهیه لیست فلورستیک در رویشگاه طبیعی آرک (شهرستان بیرجند)

مینای بیرجندی Sclerorhachis leptoclada متعلق به خانواده کاسنی، علفی، چندساله، از مهمترین گیاهان دارویی در فرهنگ مردم بیرجند محسوب می‏ شود. هدف از این تحقیق بررسی اوت اکولوژی، اتنوفارماکولوژی و اکومورفولوژی از رویشگاه آرک واقع در بیرجند است. در بررسی فنولوژیکی، تعداد 10 پایه گیاه که از نظر ریختی و رویشی شرایط یکسانی داشتند علامت‏گذاری و هر ماه بازدید و تاریخ وقوع پدیده ‏های حیاتی تا مرحله خشک شدن ثبت و همچنین با انتخاب سه نقطه و سه ارتفاع در هرموقعیت، در مرحله گلدهی ویژگی های مورفولوژیک مانند ارتفاع بوته، تعدادبرگ، ساقه‏ های گل دهنده، وزن خشک و تر، تعیین پراکنش جغرافیایی و اشکال زیستی گونه‏ ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسی ‏ها نشان داد رشد بهاره گیاه از فروردین در خاکهایی با بافت شنی-لومی، 8/18 =EC اسیدیته 7 رشد رویشی گیاه از اواخر اسفند آغاز و در اردیبهشت وارد فاز گلدهی و سپس در تیر خزان می‏ کند. دراین تحقیق تعداد 31 گیاه دارویی با غالبیت تیره ‏های (% 19/3)Asteraceae ، (% 9/12)Apiaceae، Lamiaceae (1/16%)، شناسایی و از نظر شکل زیستی تروفیت‏ها با 13گونه (93/41 درصد)، ژیوفیت‏ها با 11گونه (48/ 35 درصد)، بیشترین تعداد گونه ‏ها را به خود اختصاص دادند و متعلق به خاستگاه ایرانی -تورانی، مدیترانه ‏ای (41/9 درصد) اروپا- سیبری، مدیترانه‏ ای (19/3 درصد) بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا در هر سه موقعیت انتخابی تعداد برگ، وزن خشک و تر و ارتفاع گیاه کاهش یافت.