ترسیم نقشه دانش تولیدات علمی طب سنتی دانشمندان ایرانی در وب آو ساینس

علم سنجی یکی از رایج ترین ابزارها برای ارزیابی انتشارات علمی است. طب سنتی در کشورهای در حال توسعه و همچنین کشورهای توسعه یافته به صورت روزافزونی در حال گسترش است و پژوهش های زیادی در حوزه طب سنتی انجام شده است. مطالعه حاضر با هدف تحلیل موضوعات انتشارات علمی حوزه طب سنتی دانشمندان ایرانی انجام شد.

مواد و روش ها: 

پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از دسته مطالعات علم سنجی است که به تحلیل بروندادهای علمی حوزه طب سنتی دانشمندان ایرانی پرداخته است. جامعه پژوهش شامل تمام بروندادهای علمی حوزه طب سنتی دانشمندان ایرانی در پایگاه وب آو ساینس از ابتدا تا 2022 بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار محاسباتی هیست سایت، اکسل، بیب اکسل، گفی و برای ترسیم نقشه ها از نرم افزار ووس وی اویر، استفاده شد.

یافته ها: 

در میان موضوعات، طب سنتی با فراوانی 269 در جایگاه اول قرار گرفته است. در میان نویسندگان کمالی نژاد با 56 اثر در صدر قرار دارد.  در بین موسسات، دانشگاه علوم پزشکی تهران با 302 اثر در جایگاه اول قرار گرفته است. در میان مجلات نیز JOURNAL OF ETHNOPHARMACOLOGY  با 73 اثربیشترین میزان آثار را به خود اختصاص داده است. تحلیل نقشه دانش موضوعات نشان از تشکیل 8 خوشه موضوعی دارد. همچنین کلیدواژه طب سنتی دارای بیشترین میزان فراوانی است. نتایج بدست آمده در همکاری موسسات، 99 موسسه حضور دارند که تشکیل هفت خوشه را می دهند. درتحلیل همکاری کشورها، 31 کشور تشکیل 5 خوشه را داده اند. ایران و آمریکا در خوشه 2 و ایتالیا در خوشه 4 قرار گرفته است. همچنین میزان همکاری ها به شکل یکنواختی پراکنده است اما بیشترین میزان همکاری ایران با کشور ایتالیا با 28 پیوند و آمریکا با 26 پیوند بوده است. در تحلیل نویسندگان 141 نویسنده تشکیل 11 خوشه را داده اند. در این میان کمالی نژاد با 48 مدرک و 37 پیوند در خوشه یک قرار گرفته است.  نتایج بدست آمده از مرکزیت نویسندگان حاکی از آن است که در میان نویسندگان حوزه طب سنتی کمالی نژاد، چوپانی و حاجی مهدی پور به ترتیب با مرکزیت درجه ، حسینی، ایرانشاهی و صالحی از بالاترین مرکزیت نزدیکی، کمالی نژاد، ناصری و عبدالهی نیز به ترتیب از بالاترین مرکزیت بینابینی برخوردارند.

نتیجه گیری: 

انتشارات علمی حوزه طب سنتی دانشمندان ایرانی در دو دهه اخیر روند رشد صعودی را طی کرده و انتظار می رود این روند رشد ادامه یابد. در این میان طب سنتی در صدر موضوعات قرار گرفته است و به عنوان یک موضوع رابط بین دیگر موضوعات قرار گرفته و نقطه اتصال بسیاری از موضوعات است.  همچنین مطالعات مربوط به تولیدات علمی این حوزه به بررسی مسایل و موضوعات مرتبط با طب سنتی پرداخته است. این پژوهش قصد دارد با ارایه دانش  ضمن ایجاد دیدگاهی  جامع برای پژوهشگران این حوزه، به آنان در مسیر پژوهشی خود یاری رساند.