عدالت در آموزش عالی: موردکاوی استعدادهای درخشان از منظر دانشجویان و بررسی قوانین جاری

شناسایی و رشد استعدادهای ‌برتر، جایگاه برنامه‌ریزی‌‌ آموزشی را مضاعف می‌‌کند. هدف از این طرح یافتن قوانینی در حوزه استعداد‌ برتر است که با منطق پیروی از عدالت‌آموزشی در محیط‌های دانشگاهی ناسازگار بوده و پیشنهادهایی برای اصلاح ارایه ‌شده ‌است.

این مطالعه کیفی با روش تحلیل محتوا در سال 1401 انجام شد. جلسات مصاحبه هدفمند با دستیاران و دانشجویان عضو و غیرعضو دفاتر استعداد‌ برتر به‌همراه روسای این دفاتر در دانشگاه‌های علوم پزشکی بزرگ برگزار شد. با استخراج کدهای مفهومی ‌اولیه، مرور مداوم و بررسی کدهای مشابه، خلاصه‌سازی و حذف کدهای تکراری، چهار طبقه اصلی و چهارده طبقه فرعی به‌دست آمد. 

یافته‌ها:

 دانشجویان بر لزوم تغییر شرایط عضویت در دفاتر استعداد ‌برتر و شناسایی استعدادها در طول تحصیل متناسب با تلاش و توانمندی‌های علمی‌و پژوهشی خود تاکید داشتند. ایشان ضمن درخواست هماهنگی بین نهادهای آموزشی و اجرایی کشور، خواستار زمینه‌سازی قوی‌تر مسیولان وزارتین، برای تاثیرگذاری بیشتر آنان بر ارتقا علمی‌و فرهنگی کشور بودند.

نتیجه‌گیری:

 رفع اشکالات ساختاری واحدها و بازنگری آیین‌نامه‌ها، ترغیب‌کننده‌های انگیزشی، توجه به نیازهای اجتماعی و فرهنگی دانشجویان‌برتر، بایستی مورد توجه مدیران آموزشی ارشد قرار گیرد. دانشجویان ضمن درخواست تعمیم و تغییر بندها و تبصره‌هایی از آیین‌نامه‌های مرتبط، با تمهید راه‌اندازی مراکز سنجش نخبگانی در کلان‌ مناطق با شیوه‌نامه یکسان موافق بودند. پیشنهاد می‌شود دفتر امور نخبگان و دانشجویان استعدادهای درخشان وزارت متبوع با همکاری یکی از نهادهای برجسته آموزشی کشور متولی تشکیل حلقه‌های تخصصی از استعداد‌های برتر دانشگاه‌های علوم پزشکی شود؛ تا این دانشجویان فرصت بهتر برای تعامل نزدیک با مسیولان وزارت متبوع و مشارکت بیشتر جهت رفع مشکلات آموزشی-پژوهشی و اجرایی را داشته باشند.