اعتبارسنجی منابع حدیثی در پرتو تحلیل مضامین فراگیر ‏ ‏(مطالعه موردی احادیث کتاب کفایه الاثر)‏

احادیث پیامبر اسلام (ص) یکی از منابع گران بها و ارزشمند در بیان مبانی دین و تفسیر حقیقی آن است. در این میان، احادیثی که در بیان فضیلت و جایگاه اهل بیت (ع) صادرشده، از ارزش و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و لازم است با تامل بیشتری موردمطالعه و تحقیق و بررسی قرار گیرند. بخش عمده ای از این احادیث در کتاب «کفایه الاثر فی النصوص علی الایمه الاثنی عشر (ع)» تالیف خزاز رازی جمع آوری شده که به دلایلی در طول تاریخ مغفول واقع شده و حتی برخی، احادیث آن را تضعیف کرده اند. در این مقاله تلاش شده به منظور اعتبارسنجی متنی و محتوایی احادیث این کتاب، با استفاده از روش «تحلیل مضمون» به استخراج مضامین و مقوله های کلیدی احادیث این کتاب پرداخته و ضمن استخراج شبکه مضامین آن ها، مویدات معتبری از منابع حدیثی شیعه و اهل سنت ارایه نماییم. نتایج تحقیق بیانگر استخراج 575 مضمون پایه از 125 حدیث نقل شده در این کتاب است که مجموعه آن ها را می توان در پنج دسته مضامین سازمان دهنده و دو مضمون فراگیر «تبیین جایگاه کلی اهل بیت (ع)» و «معرفی ایمه شاخص» دسته بندی نمود. در بخش اول، نام و تعداد و ویژگی های کلی اهل بیت (ع) معرفی شده و در بخش دوم به صورت ویژه برخی از خصوصیات و ویژگی های ایمه شاخص مانند: امام علی (ع)، امام حسن (ع)، امام حسین (ع)، امام مهدی (ع) و به صورت خاص حضرت زهرا (س) معرفی شده است که به دلیل محدودیت حجم مقاله، تنها بخشی از آن ها گزارش می شود.