ارزیابی پاسخ گونه Salsola arbusculiformis Drob در دشت شوقان خراسان شمالی نسبت به متغیرهای محیطی با استفاده از مدل جمعی تعمیم یافته

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:

یکی از زمینه های مطرح در بوم شناسی پوشش گیاهی، درک روابط گونه های گیاهی و عوامل محیطی و تحلیل واکنش گونه ها در امتداد شیب عوامل محیطی است. با توجه به اهمیت گیاه Salsola arbusculiformis Drob در حفاظت خاک و تولید علوفه در منطقه شوقان استان خراسان شمالی، در این تحقیق به بررسی عکس العمل این گونه نسبت به متغیرهای محیطی با استفاده از مدل جمعی تعمیم یافته پرداخته شد. بدین منظور برای اندازه گیری مولفه های گیاهی و عوامل محیطی از روش تصادفی-سیستماتیک استفاده شد. برای بررسی ارتباط پوشش گیاهی با عوامل محیطی از روش آنالیز تطبیقی متعارفی استفاده شد. نتایج حاصل از آنالیز تطبیقی متعارفی نشان داد که عوامل محیطی مثل درصد شن، یون های سولفات و بیکربنات خاک، بارندگی سالانه و ارتفاع از سطح دریا، به ترتیب با بیان 8/5 ، 4/11، 7/5، 1/9 و 7 درصد از واریانس موجود در ترکیب گیاهی، نقش مهمی در تغییرات پوشش گیاهی در رویشگاه مورد مطالعه داشتند. مطالعه عکس العمل این گونه به عوامل محیطی نشان داد که از 25 متغیر محیطی مورد مطالعه، 14 متغیر تاثیر معنی داری (01/0p <) بر عملکرد گیاه داشتند. الگوی پاسخ گونه مورد مطالعه در امتداد شیب عواملی مثل اسیدیته، درصد شن و رس خاک، ارتفاع از سطح دریا و درصد شیب زمین به صورت تک نمایی بود، و حد بهینه رشد آن برای هر یک از این عوامل به ترتیب 4/8، 66%، 28%، 1452 متر و 5% بود. پاسخ این گونه به میزان سولفات و درصد آهک خاک از مدل کاهشی پیروی کرد. بدین ترتیب که با افزایش مقادیر این عوامل، عملکرد آن کاهش نشان داد. الگوی پاسخ گونه مورد نظر در امتداد شیب عواملی مثل کلر، سدیم، کربن آلی، ازت، شوری خاک و متوسط درجه حرارت سالانه حالت دو مد داشت. این مدل، نشان دهنده وجود یک محدودیت رقابتی در طول شیب محیطی است. نتایج نشان داد که این گونه در شیب های شمالی دارای بیشترین مقدار عملکرد است. مطالعه عکس العمل گونه مورد نظر در امتداد شیب عوامل توپوگرافی و خاک، اطلاعات ارزشمندی برای تعیین نیازهای اکولوژیکی این گونه ارایه داد که می تواند در عملیات اصلاح مراتع در مناطق مشابه، مورد توجه قرار گیرد.

زبان:
فارسی
صفحات:
117 تا 131
لینک کوتاه:
magiran.com/p2529005 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!