تحلیل دیوارنگاره های مذهبی دوره قاجار با رویکرد هرمنوتیک فلسفی گادامر (با تاکید بر بقاع متبرکه گیلان و اصفهان)

هنر دیوارنگاری مذهبی با موضوعات مربوط به وقایع عاشورا و روایات زندگی پیامبران و امامان شیعه، بخشی از آثار هنرهای تجسمی دوره قاجار را شامل شده که فضای اماکن متبرکه همچون بقاع، تکایا و حسینیه ها را به خود مزین کرده است. این هنر، نمایانگر ویژگی های فرهنگ عامه مانند اعتقادات دینی، ارزش ها، علایق و جنبه های اجتماعی در دوره قاجار است. با توجه به تحولات فرهنگی ایران در دوره مذکور و پیدایش بسترهای جدید برای ارایه آثار نقاشی، ضروروت دارد تاثیر این تحولات بر نقاشان قاجار مورد بررسی قرار بگیرد. هدف تحقیق، ارزیابی تاثیر افق معنایی و امتزاج افق ها برآثار هنرمندان قاجار با تاکید بر دو منطقه گیلان و شهر اصفهان است. سوال های مورد بررسی عبارتند از: 1- امتزاج افق ها در آثار هنرمندان گیلان و اصفهان چه تاثیراتی گذاشته است؟ 2- وجوه اشتراک و افتراق آثار آنان چیست؟ روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی با رویکرد هرمنوتیک فلسفی گادامر و داده های مورد نظر، به شیوه کتابخانه ای و میدانی تهیه شده است. نتایج پژوهش نشانگر آن است که هنرمند بقاع، با پیش داوری هایی که متعلق به افق معنایی روزگار اوست به مکالمه با سنت گذشته پرداخته و تعاملی سازنده میان زمان حال و گذشته برقرار کرده است؛ به این مفهوم که تحت تاثیر افق معنایی گذشته، بافت، زمینه اجتماعی - فرهنگی خود، دست به خلق آثاری زده که نوعی تفسیر جدید از سنت است؛ در عین حال امتزاج افق ها در هنرمندان دو منطقه منتخب، تاثیر متفاوتی داشته و هنرمند لاهیجانی به دلیل بافت و زمینه محل سکونت خود، کمتر از هنرمند اصفهانی از جریان های روز نقاشی تاثیر پذیرفته و بیشتر به سنت ایرانی وفادار مانده است.