واکاوی مبحث خودشناسی، اهمیت و ابهام های آن در مثنوی های عطار (با تاکید بر تحلیل حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه»)

معرفت نفس یا خودشناسی که در روان شناسی فردیت و فردانیت نامیده می شود، یکی از مباحث حایز اهمیت در عرفان، دین، فلسفه، روان شناسی و علوم تربیتی محسوب می گردد. در باور عطار، از خود بیگانگی از مهم ترین عوامل تهدیدکننده هویت حقیقی انسان است که موجب آسیب های اعتقادی، رفتاری و اخلاقی؛ مانع از تکامل انسان، مانع از شناخت جهان، منجر به گمراهی، بی هدفی و بی معنایی زندگی و مهم تر از همه مانع از شناخت حق می شود. عطار اعتقادی به شناخت خویش در آینه دیگران یا سیر آفاقی ندارد؛ بلکه معتقد است انسان با سیر انفسی است که می تواند خود را بشناسد و به کمال مطلوب خویش نایل گردد. در این مقاله با استناد به 6 دلیل به تبیین جایگاه منحصر به فرد خودشناسی و در حقیقت رجحان آن بر هر معرفتی در اندیشه عطار می پردازیم. و با توجه به محوری بودن مبحث معرفت نفس در پیوند با خداشناسی به عنوان عمده دلیل اهمیت و ارزشمندی خودشناسی در تفکر عرفانی عطار، ضمن تحلیل حدیث«من عرف نفسه فقد عرف ربه»، به صورتی ویژه به تبیین برخی ابهات و دشواری های مربوط به آن می پردازیم.