ارزیابی ژئومورفودینامیسم فعال در پهنه سرزمینی ایران با استفاده از تکنیک های پیشرفته تداخل سنجی راداری ماهواره ای

گستردگی جغرافیایی، تشدید روز افزون و روند اضافه شدن مناطق جدید از چالش های محققیق و مدیران در مواجهه با بحران فرونشست در اثر برداشت منابع آبی زیر زمینی در ایران می باشد. در این راستا، اهمیت پایش مستمر و دقیق در مرحله نخست و سپس، پهنه بندی مناطق بحرانی اولین قدم در ایجاد یک نقشه راه جهت آمایش سرزمین و کنترل و مقابله با بحران فرونشست می باشد. در این پژوهش، وضعیت فرونشست تمام وسعت کشوری ایران مابین سالهای 2015 الی 2017، با استفاده از داده های ماهواره ای راداری سنتینل-1 C-Band مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد وسعتی بالغ بر 28.000 کیلومتر مربع از دشت های ایران دارای فرونشست می باشند. حدود 7% از این دشت ها، سالانه حداقل دچار 12 سانتی متر فرونشست می شوند. از طرف دیگر حدود 22% دشت ها نرخی مابین 6 تا 12 سانتی متر فرونشست را در سال تجربه می کنند. نتایج همچنین نشان می دهد 14 مرکز استان و 110 شهر در حال حاضر یا دارای فرونشست می باشند و یا در معرض آن قرار دارند. در انتها پیشنهاد گردید با استفاده از راهکار هایی از قبیل (1) پایش مستمر میدانی و ماهواره ای (2) اندازه گیری دقیق جابجایی سطح زمین با احداث ایستگاه های GNSS (3) پایش مستمر در دشتهای دارای فرونشست و همچنین (4) برچیدن چاه های غیرمجاز و (5) نظارت بر برداشت از چاه های مجاز، (6) تغییر الگوی کشاورزی و آبیاری و (7) متوقف کردن کشت برخی محصولاتی که سرانه مصرف آب بالایی دارند از تقویم زراعی، می تواند در کوتاه مدت و دراز مدت به تشدید نشدن روند کنونی این بحران بیانجامد.