بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد بهورزان مراکز بهداشت شماره 1 و 2 اصفهان در خصوص عوامل خطر سرطان های دستگاه گوارش (کولورکتال) در سال 1399

مقدمه :

سرطان های دستگاه گوارش یکی از پرخطرترین و شایع ترین نوع سرطان در ایران می باشد. این بیماری در مری، معده، کولون و رکتوم شیوع بیشتری دارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد بهورزان شاغل در خصوص عوامل خطر سرطان های دستگاه گوارش انجام شد.

در این مطالعه مقطعی، تمام 175 بهورز زن و مرد شاغل در مراکز بهداشت شماره 1 و 2 اصفهان مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسش نامه استاندارد که میزان آگاهی، نگرش و عملکرد بهورزان را مورد سنجش قرار داد، جمع آوری گردید. نمرات خام آگاهی، نگرش و عملکرد با یک تبدیل خطی به نمرات استاندارد صفر تا 100 تبدیل و با میانگین، انحراف معیار، حدود اطمینان 95 درصد، میانه و دامنه چارکی توصیف شد. داده ها با استفاده از آزمون One-way ANOVA در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

میانگین نمرات آگاهی برای کل شرکت کنندگان، 3/69 درصد [89/71-85/66 = (Confidence interval) CI 95 درصد]، میانگین نمرات نگرش 9/73 درصد (46/75-52/72 = CI 95 درصد) و میانگین نمرات رفتار 3/35 درصد (23/37-43/33 = CI 95 درصد) بود. اختلاف میانگین نمرات آگاهی، نگرش و رفتار بهورزان بر حسب جنسیت، وضعیت تاهل، سابقه فامیلی، ابتلا به بیماری های التهابی روده و سطح درامد معنی دار نبود، اما میانگین نمرات رفتار افراد با سطح سواد دیپلم و زیر دیپلم معنی دار بود (046/0 = P). با افزایش سن، نمره رفتار افزایش داشت (007/0 = P). همبستگی مثبت خطی معنی داری بین سابقه کار و نمره رفتار (004/0 = P، 218/0 = r) مشاهده شد و ارتباط جنسیت با رفتار تغذیه ای معنی دار بود (039/0 = P). میانگین نمرات آگاهی افرادی که نیاز به تست دوره ای دارند، 6/76 بود و نسبت به افرادی که نیاز به تست دوره ای ندارند، با اختلاف زیادی معنی دار بود (026/0 = P).

با افزایش سن و سابقه خدمت، نمره رفتار افزایش پیدا کرد. همچنین، میانگین رفتار تغذیه ای در بهورزان مرد نسبت به بهورزان زن کمتر بود. افرادی که نیاز به تست دوره ای دارند، آگاهی بالاتری داشتند. بنابراین، علاوه بر دانش افزایی، به اتخاذ سایر سیاست های بهداشتی نیاز است تا بتوان با غلبه بر موانع انجام رفتارهای پیشگیرانه، نه تنها عملکرد بهورزان، بلکه با خدمات رسانی به جمعیت های تحت پوشش، مشارکت مردم را در برنامه های غربالگری سرطان کولورکتال افزایش داد.