تحریم صنعت کشتیرانی ایران؛ روندپژوهی، ابعاد و اهداف

صنعت کشتیرانی، با سهم 88 درصدی از کل حمل و نقل تجاری، یکی از اصلی ترین پیشران های تجارت خارجی و توسعه اقتصادی محسوب می شود که با تحریم های شدیدی مواجه شده است. کشتیرانی به دلایلی از قبیل سهم بالا از کل حمل و نقل تجاری کشور، جایگاه آن در صادرات نفت و کالاهای غیرنفتی و همچنین واردات کالاهای اساسی، از اهمیت بسیاری در سیاست های راهبردی برخوردار می باشد. بنابراین وابستگی بخش قابل توجهی از تجارت ایران به کشتیرانی، مکانیسم های پیچیده اعمال تحریم ها در کنار توسعه و تثبیت رژیم نظارت و بازرسی بر اجرای آنها، باعث شده تا اثرگذاری تحریم های کشتیرانی ایران در تنزیل شاخصه های تجاری و اقتصادی افزایش یابد. بر همین اساس در وهله اول سوال مهمی که  مطرح می شود، «چیستی و مکانیسم اعمال تحریم های کشتیرانی علیه جمهوری اسلامی ایران و پیامدهای راهبردی این تحریم ها است؟ و در وهله دوم نیز مسیله راهبرد و راهکارهای مواجهه با این پبامدهاست؟ در پاسخ به این پرسش ها، با استفاده از روش کیفی ترکیبی متشکل از مطالعه اسنادی و مصاحبه اکتشافی، در وهله اول به مکانیسم و رژیم اعمال تحریم های کشتیرانی پرداخته شده، و سپس اثرات تحریم ها شامل «تشدید فشارها فعالان حوزه کشتیرانی»، «هزینه های کشتیرانی»، «وابستگی به بنادر ثانویه»، «پیچیده تر شدن فرایند مقابله با تحریم ها»، «افزایش فاصله رسیدن بار کشتی ها به مقصد»، «ریزش نیروی کار در حوزه کشتیرانی» و «افزایش ریسک تجارت دریایی» تشخیص داده شد.