ارزیابی آلودگی و بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوه سمی در رسوبات سطحی رودخانه کارون در محدوده شهر اهواز

هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی غلظت و بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوه سمی در رسوبات رودخانه کارون در محدوده شهر اهواز است. به این منظور، 14نمونه از رسوبات سطحی (cm 5-0) جمع آوری و آماده‎‍سازی شد و غلظت کل عناصر اصلی و جزیی پس از هضم اسیدی قوی نمونه‎‍ها، با استفاده از دستگاه ICP-OES تعیین شد. برای بررسی فرم شیمیایی عناصر بالقوه سمی، از روش استخراج ترتیبی 5 مرحله ای استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد pH رسوبات در محدوده 7 تا 9/8، میزان ماده آلی در محدوده 4/0 تا 9/4درصد، مقدار کربنات در محدوده 5/22 تا 40درصد و ظرفیت تبادل کاتیونی نمونه ها در محدوده 4/5 تا 6/12میلی اکی والان بر 100گرم متغیر است. براساس مقادیر ضریب زمین انباشت، رسوبات رودخانه کارون ازنظر کیفیت زیست‎‍محیطی در رده غیرآلوده تا کمی آلوده قرار دارد. براساس نتایج به دست آمده از روش استخراج ترتیبی، 78درصد مس، 6/77درصد سرب، 8/61درصد کادمیم، 73درصد روی، 8/65درصد نیکل، 8/85درصد آرسنیک و 9/60درصد کروم در فازهای غیرباقی مانده قرار دارند؛ بنابراین این عناصر منشا عمدتا انسان‎‍زاد دارند. با توجه به درصد همراهی عناصر در فازهای تبادل‎‍پذیر و متصل به کربنات، در رسوبات رودخانه کارون کروم و مس کمترین زیست‎‍ دسترس ‎‍پذیری و کادمیم بیشترین زیست ‎‍دسترس ‎‍پذیری را دارد.