پراکندگی زمانی و مکانی نهشته‎‍ های آذر- آواری سازند قم، با تاکید ویژه بر جنوب شرقی استان کرمان: کاربرد آ نها در چینه ‎‍نگاری رخدادی (تفرا)

سازند قم (الیگوسن- میوسن پیشین) از توالی ضخیمی از مارن‎‍های دریایی، سنگ های کربناته، ژیپس و سیلیسی آواری تشکیل شده است. وجود همراهان آذرین، بارزترین تغییر رخساره سازند قم است. این مقاله، اولین مثال منتشرشده از کاربرد چینه‎‍نگاری رخدادی (تفرا) در سازند قم و همچنین نخستین مطالعه جامع بر پراکندگی زمانی و مکانی نهشته‎‍ های آذر- آواری سازند قم و شامل دو بخش است. در ابتدا درباره نهشته‎‍ های آذر- آواری سازند قم در دو برش بزدان و کقارکی در جنوب شرقی استان کرمان بحث می شود. آهک های توفی و واحدهای توفی هر دو برش بزدان و کقارکی، سن روپلین پسین را دارند که بیانگر وقوع یک رویداد آتشفشانی در منطقه شمال غربی دریاچه جازموریان در آن زمان است. در بخش دوم، درباره پراکندگی زمانی و مکانی نهشته‎‍های آذر- آواری سازند قم در سرتاسر قلمرو این سازند بحث شده و پراکندگی مکانی آ نها بر یک نقشه جدید نمایش داده شده است. واحدهای آذر- آواری موجود در سازند قم در مناطق مختلفی از قلمرو این سازند (از جازموریان تا ماکو) گسترش درخور توجه و منظمی دارد. به طور کلی می توان گفت این واحدها عمدتا در سه منطقه زیر گسترش دارند: 1) منطقه جازموریان- جیرفت- سیرجان (پیش کمان)؛ 2) جنوب غربی نوار نطنز- کاشان- قم- ساوه (عمدتا درون کمان) و 3) منطقه زنجان (جنوب شرقی، جنوب، جنوب غربی، غرب و شمال غربی زنجان). ضخامت و سن این واحدها در برش های مختلف متفاوت است.