مقایسه اثربخشی تحلیل رفتار کاربردی و بازی درمانی بر افزایش مهارت های اجتماعی کودکان کم توان ذهنی خفیف

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی تحلیل رفتار کاربردی و بازی درمانی بر افزایش مهارت های اجتماعی کودکان کم توان ذهنی خفیف انجام شد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا نیمه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه های آزمایش و کنترل بود. جامعه پژوهش کودکان کم توان ذهنی خفیف مراجعه کننده به مراکز مشاوره منطقه سه شهر تهران در فصل بهار سال 1401 بودند. نمونه پژوهش 45 کودک کم توان ذهنی خفیف بودند که پس از بررسی ملاک های ورود به مطالعه با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه مساوی شامل دو گروه آزمایش (تحلیل رفتار کاربردی و بازی درمانی) و یک گروه کنترل جایگزین شدند. هر یک از گروه های آزمایش به تفکیک 10 جلسه 45 دقیقه ای (دو جلسه در هفته) به صورت گروهی تحت آموزش تحلیل رفتار کاربردی و بازی درمانی قرار گرفتند و در این مدت گروه کنترل آموزشی ندید. ابزار پژوهش حاضر شامل فرم اطلاعات جمعیت شناختی و پرسشنامه مهارت های اجتماعی (گریشام و الیوت، 1990) بود. داده ها با روش های تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که هر دو روش مداخله تحلیل رفتار کاربردی و بازی درمانی در مقایسه با گروه کنترل باعث افزایش مهارت های اجتماعی و هر سه مولفه آن شامل همکاری، قاطعیت و خویشتن داری کودکان کم توان ذهنی خفیف شدند (001/0<p)، اما بین روش های مداخله در افزایش مهارت های اجتماعی و مولفه های آن تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0>p). با توجه به نتایج پژوهش حاضر، درمانگران، مشاوران و روانشناسان می توانند از هر دو روش تحلیل رفتار کاربردی و بازی درمانی برای افزایش مهارت های اجتماعی کودکان کم توان ذهنی خفیف استفاده کنند.