امکان سنجی تعیین شخصیت و تیپ شخصیتی کاراکترها از بطن نمایشنامه با تکیه بر آراء یونگ، هورنای و شارحان انیاگرام

کنستانتین استانیسلاوسکی، میخاییل چخوف و استلا آدلر، به‌عنوان سه نسل مختلف از باورمندان به بازی قابل‌باور، طی آموزه‌های خود از بازیگران می‌خواهند که قبل از هر چیز، از طریق آنالیز نمایش‌نامه، ویژگی‌های شخصیتی کاراکتر را از متن نمایش‌نامه استخراج نمایند تا بتوانند نقش را بازی کنند. ازاین‌رو طی قرن اخیر بسیاری از بازیگران و معلمان بازیگری تلاش کرده‌اند به این آموزه جامه‌ی عمل بپوشانند تا بلکه از این طریق بر غنای بازی بازیگران افزوده شود. همچنین با اتکا بر همین آموزه، دروسی همچون شخصیت‌شناسی و روان‌شناسی شخصیت به دوره‌های آموزشی بازیگران افزوده شده و کتب و جزواتی دراین‌باره منتشر شده و تلاش در این حوزه به یکی از مهم‌ترین وظایف بازیگران و فعالان تیاتری تبدیل شده است. از سوی دیگر روان‌شناسان جهت تسهیل تشخیص شخصیت افراد، گروه‌بندی‌ای تحت‌عنوان «تیپ‌های شخصیتی» طراحی نموده‌اند و برای تشخیص شخصیت و تیپ شخصیتی افراد اصول و قواعدی مشخص کرده‌اند که مطابق این اصول و قواعد لازم است مجموعه‌ی گسترده‌ای از اطلاعات مربوط به فرد گردآوری شود، درغیراین‌صورت تعیین شخصیت و تیپ شخصیتی فرد ناممکن است. همچنین از آن‌جا که حدود یک قرن از انتشار آموزه‌ی مورد نظر، توسط استانیسلاوسکی، و بیش از نیم قرن از بیان این آموزه توسط میخاییل چخوف و استلا آدلر می‌گذرد و جهان علم هر روز گزاره‌های خویش را نو به نو می‌کند، ضرورت می‌نمود که این آموزه از منظر علم روان‌شناسی معاصر مورد مداقه واقع شود و امکان اجرای آن بررسی شود. به‌همین‌منظور، نگارندگان این مقاله، آرا و نظرات کارن هورنای، کارل گوستاو یونگ، گرجیف و دیگر شارحان و توسعه‌دهندگان انیاگرام را به‌عنوان چارچوب نظری این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده برگزیده‌اند و تلاش نموده‌اند با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و سایت‌های معتبر علمی به هدف این پژوهش دست یابند. دستاوردهای این پژوهش که در دو بخش «کلی» و «جزیی» ارایه شده، نشان می‌دهد که آموزه‌ی مورد نظر استانیسلاوسکی، میخاییل چخوف و استلا آدلر و تابعین آن‌ها، قابلیت اجرا ندارد و اطلاق هرگونه شخصیت خاص به هریک از کاراکترهای نمایش‌نامه‌های منتشر شده، فاقد وجاهت علمی است و آنچه که به‌عنوان شخصیت یک کاراکتر اعلام می‌شود، بیش‌ازآنکه حاصل نمایش‌نامه باشد، حاصل تخیلات و تصورات ذهنی خوانندگان است.