تبیین الگوی نوین هزینه یابی مبتنی بر فعالیت زمان گرای عصبی-فازی (TDABC-ANFIS) (مطالعه موردی شرکت گاز استان هرمزگان)

در روش های هزینه یابی مبتنی بر فعالیت از جمله هزینه یابی بر مبنای فعالیت سنتی (ABC) و هزینه یابی بر مبنای فعالیت زمان گرا (TDABC) فرض می شود بین هزینه و فعالیت رابطه خطی وجود دارد، لیکن تابع هزینه همیشه خطی نیست. برای حل این مشکل، پژوهش گران از مدل های هوش مصنوعی و فازی استفاده کردند. بی تردید تلفیق همزمان مدل های هوش مصنوعی و فازی منجر به افزایش دقت هزینه یابی خواهد شد. لذا در پژوهش حاضر برای نخستین بار به تلفیق روش TDABC با مدل عصبی- فازی (ANFIS) و مطالعه موردی شرکت گاز استان هرمزگان پرداخته شد. برای این منظور، ابتدا منابع و فعالیت های موضوع هزینه شناسایی شد. سپس ارتباط اقلام هزینه با فعالیت ها در ماتریس وابستگی هزینه- فعالیت تعیین شد. پس از آن، نرخ های تسهیم در ماتریس جایگزین شده و هزینه فعالیت ها بر اساس روش های ABC، IABC، TDABC و TDABC-ANFIS محاسبه شد. در نهایت، نتایج هزینه یابی بر اساس روش میانگین قدر مطلق خطا (MAD) با روش ABC مقایسه شد. نتایج نشان داد که MAD در IABCمعادل 74/0، در TDABCمعادل 60/0 و در تمامی 18 ساختار طراحی شده TDABC-ANFIS، در بازه (591/0، 213/0) می باشد. در نتیجه هزینه یابی بر حسب TDABC-ANFIS از دقت بیشتری در مقایسه با ABC، IABC و TDABC برخوردار می باشد. همچنین، در میان ساختارهای طراحی شده TDABC-ANFIS، ساختار Gauss2-4- Logsig دارای کمترین خطا (213/0) می باشد. از آنجاکه نتایج نشان داد در میان مدل های مورد بررسی، مدل TDABC-ANFIS به دلیل غیرخطی و فازی کردن رابطه هزینه ها و فعالیت ها، از دقت بیشتری برخوردار می باشد، به مسیولان حوزه مالی شرکت ها پیشنهاد می-شود از الگوی نوین TDABC-ANFIS استفاده کنند